Volkskrant overkritisch?

Peter van Lenth
Volg me

In de Volkskrant van 30 juni 2005 staat het volgende artikel. Lees het even en dan doe ik mijn commentaar eronder.

———————————————————————————–
Rooie rotjongens uit Hilversum

DEN HAAG – De christen-democraten twijfelen aan de integriteit van de Nederlandse journalistiek. Is de journalistiek inderdaad te links? ‘Fulmineren op linkse journalisten is van alle tijden.’

Wat een lullige, linkse journalistiek bedrijft NOVA Den Haag Vandaag. Dat dacht de CDA-top nadat Balkenende op de hak was genomen door de Belgische minister De Gught. De NOVA-verslaggeefster Nynke de Zoeten vroeg de premier wat hij erger vond: de vergelijking met Harry Potter of het verwijt van stijfburgerlijkheid. ‘Balkenende heeft zich daaraan geërgerd’, zegt een CDA-bron. Terwijl De Gught over de schreef was gegaan, werd hij weer eens te kakken gezet.

De christen-democraten hebben niet alleen kritiek op NOVA. Eigenlijk vindt het CDA alle Nederlandse actualiteitenrubrieken bastions van vooringenomen linkse journalisten. Ter illustratie geldt het terugkeerbeleid van minister Verdonk voor Vreemdelingenzaken. Terwijl een meerderheid van de Nederlanders erachter staat, klinkt vanuit de journalistiek vooral kritiek. ‘Dat is toch raar’, zegt een CDA’er. ‘Doen we wat het volk wil, spreken NOVA, Netwerk en 2Vandaag er schande van.’

Is de Nederlandse journalistiek inderdaad te links? Wie de cijfers bekijkt, is geneigd te zeggen: ja. Ruim driekwart (78procent) van de journalisten typeert zichzelf als links van het midden. Tijdens schaduwverkiezingen bij kranten en televisiejournaals komt de PvdA steevast als grootste partij uit de bus. Volgens hoofdredacteur Henk Steenhuis van HP/De Tijd is het onvermijdelijk dat journalisten hun politieke voorkeuren laten doorsijpelen in de berichtgeving.

Zijn blad opende in maart 2004 de aanval op het ‘opiniejournaal’ van de NOS. Journalisten kwamen voortdurend op voor de verzorgingsstaat, zielige mensen, het milieu en de multiculturele samenleving, luidde de kritiek. Daarentegen richtten ze hun pijlen op het bedrijfsleven, de Irak-oorlog, Israël en de Verenigde Staten in het algemeen.

Ook NOVA maakt zich volgens Steenhuis schuldig aan een dergelijke vooringenomenheid. ‘Nooit pleiten ze voor de zegeningen van de vrije markt. Ze hebben geen enkel oog voor de heilzame aanwezigheid van Amerika in het Midden-Oosten. ‘

Wetenschappers betwisten Steenhuis’ theorie. Volgens de Amsterdamse communicatiewetenschapper Kees Brants zijn journalisten behendig in het ‘neutraliseren’ van hun voorkeuren. Ze schrijven wel degelijk kritisch over de multiculturele samenleving, de integratie van minderheden en de aanpak van de criminaliteit. Eigenlijk berichten Nederlandse journalisten over alle onderwerpen negatief, zegt Brants. ‘Alleen is het CDA nu aan de macht en wordt die partij hard aangepakt. Zodra de PvdA regeert, komt die partij aan de beurt.’

Collega-wetenschapper Mark Deuze vindt het linkse stemgedrag van journalisten misleidend. Het blijkt dat ze ‘links’ heel anders definiëren dan politici. ‘Ze zien dat als opkomen voor de man in de straat en misstanden aan de kaak stellen.’ Daarom ‘schoppen’ ze naar boven, naar de machthebbers en de captains of industry. ‘In politieke zin zijn ze eigenlijk erg conservatief, blijkt uit onderzoek. Ze staan doorgaans niet achter typisch linkse thema’s zoals legalisering van drugs, een uitgebreide verzorgingsstaat, het homohuwelijk en de euthanasiepraktijk.’

Volgens Deuze en Brants is fulmineren op linkse journalisten van alle tijden. Oud-VVD-fractievoorzitter Ed Nijpels deed er in de jaren tachtig bijvoorbeeld driftig aan mee. Brants: ‘Politici repten van “die rooie rotjongens uit Hilversum”. “Die zijn er alleen maar op uit om ons onderuit te halen”, zeiden ze.’ Zelfs PvdA-leider Joop den Uyl klaagde in 1981 dat hij de Volkskrant veel te kritisch vond.

Voor NOVA zijn de druiven zuur. Het programma dreigt te verdwijnen doordat een van de makers, de NPS, wordt opgeheven. CDA’ers zeggen het onverkwikkelijk te vinden om via de NPS linkse VARA-items te subsidiëren. Die moet de omroep zelf maar maken, eventueel in samenwerking met anderen. Of dat financieel lukt, is echter de vraag.

———————————————————————————–

Okay, waarom haal ik dit artikel – wat ik overigens wél goed vind – aan? Het lijkt me een aardig ingangetje is om de volgende stelling te poneren:

De Volkskrant is vaak overkritisch. Het heeft er alle schijn van dat de redacteuren van de hoofdredactie de opdracht hebben om bij vrijwel elk stuk dat ze schrijven óók minstens een kritische noot te bedenken. Daardoor ontstaat een krant die welhaast zeurderig en zelfs kankerend genoemd kan worden. Er worden meer dan geregeld spijkers op laag water gezocht. Als tegenpool van de Volkskrant kan het Algemeen Dagblad worden genoemd. Die krant lijkt het nieuws vooral positief te willen brengen, overigens zonder de mening van ‘het volk’ te willen passeren. Integendeel zelfs, het AD lijkt juist vaak te willen aansluiten bij de mening van ‘het volk’. Zo beschouwd is het AD meer een volkskrant dan de Volkskrant.

Volkskrantvoorbeelden? Zo hebben ze vaak op de voorpagina ‘nieuws’ dat net zo goed op een binnenpagina in een klein stukje had gekund. Ze lijken dan van een item nationale ophef te willen maken. Op deze 30e juni bijv. dat de huisarts na vijven slecht bereikbaar is. En ‘Poolse slaplukkers pikken veel, maar niet alles’. (Die laatste kop is trouwens ook een fraai voorbeeld van een onduidelijke koptekst. Die zijn in het AD veel helderder, omdat je bij de Volkskrant er niet altijd aan ontkomt het artikel eerst te verkennen, wil je de koptekst begrijpen.) En op pagina 4 staat een artikel over de veteranendag. De Volkskrant zeurt daar dik over de feestavond die voor de veteranen werd gegeven. Zal in het AD vast niet gebeurd zijn vandaag.

Mee eens? Oneens? Moet ik over naar het AD?

Getagd . Bladwijzer de permalink.

Over Peter van Lenth

Vroeguh was ik hartstikke links en gaf ik op rechts af. Maar ja, de tijden veranderen en ik ben tot nieuwe inzichten gekomen. Welke? Lees mijn artikelen.

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *