Gezocht: Antigif tegen haatzaaierij

• Over
• Laatste berichten

Volg me

Peter van Lenth

Vroeguh was ik hartstikke links en gaf ik op rechts af. Maar ja, de tijden veranderen en ik ben tot nieuwe inzichten gekomen. Welke? Lees mijn artikelen.

Volg me

Laatste berichten van Peter van Lenth (alles zien)

• Is ‘Critical (Race) Theory’ echte wetenschap? - 14 december 2021
• Het internet als mindblower en de mensenrechten als bron van onrust - 17 april 2021
• De ernstige fout in de UVRM: Universalisme - 11 februari 2021

Een tijdje geleden werden van overheidswege maatregelen genomen om twee vermeend haatzaaiende televisiezenders (uit Libanon en Iran, maar dat doet er verder eigenlijk niet toe) te weren van de Nederlandse televisieschermen. Vandaag erkent Donner dat het weren is mislukt, want de zenders waren de dag daarna alweer te zien, op internet. Er werd geopperd om dit soort zenders op een andere manier te gaan bestrijden, namelijk door te reageren op wat zoal door deze zenders wordt beweerd, zodat de mensen de negatieve boodschap van die zenders kunnen plaatsen en relativeren.

Dit bericht riep bij mij de nodige vragen op. Eerste vraag was of het weren werkelijk mislukt is. Inderdaad is weren van internet vooralsnog niet goed mogelijk. Er zal eerst (Europese) wetgeving moeten komen die zulks mogelijk maakt. Maar de impact van een televisiezender op internet lijkt me voorlopig toch minder dan de impact van een zender die via de kabel of de satelliet wordt ontvangen op een regulier beeldscherm. Ik zou volstaan met de constatering dat het weren niet geheel gelukt is. Maar misschien geeft dat Donner wel een minder gunstige uitgangspositie bij het lobbyen voor die Europese wetgeving dan zeggen dat het volledig mislukt is.

Interessanter vind ik de suggestie om, ik zal maar zeggen, tegenspraak te gaan bieden. Hoe stelt men zich dat voor? Stel je hebt een controversiële uitzending op Nederland 2. Reserveren we dan het onderste deel van het scherm voor tegenspraak? Of zenden we de tegenspraak na de uitzending uit? Of gebruiken we daarvoor Nederland-3? Of Nederland-2? Of stel dat het om het internetadres www.sahar.ir gaat, doen we dan de tegenspraak op www.anti-sahar.ir of op www.sahar.nl?
En doen we het tegenspreken af en toe? Lijkt me niet effectief, dus zal er constant opgelet moeten worden, wellicht door een professioneel team commentatoren. Goed voor de werkgelegenheid. Maar tegenspraak zal niet altijd genoeg zijn. Ondersteunende beelden zijn vast soms noodzakelijk, dus er moeten cameramensen en fotografen bij. Waarschijnlijk zijn correspondenten ter plaatse nodig.
En dan moeten we het nog hebben over de aard van de tegenspraak. Misschien zijn sommige tegensprekers het oneens met andere tegensprekers. Misschien worden de tegensprekers wel op hun beurt beticht van politiek spel en propaganda.
En legitimeert die tegenspraak niet eigenlijk de tegengesprokene, de vermeend haatzaaiende? Stimuleert het niet juist de mensen die per se aandacht willen om dat te doen door haatzaaiende teksten rond te strooien?
Dwingt tegenspraak niet juist ook de overheid om partij te kiezen, zelfs daar waar ze dat tot nu toe vaak achterwege laat? Neem het Journaal. Hoewel dat geen officiële overheidsstandpunten verkondigt, is het wel zo dat men daar altijd de nodige voorzichtigheid betracht bij het verwoorden en verbeelden van het wereldgebeuren. De presentatie moet telkens weer zodanig zijn dat zelfs de slechteriken die onderwerp zijn, zich kunnen vinden in de verslaggeving. Alleen degenen die al jaren het nieuws goed volgen halen er bij het Journaal makkelijk de afkeurende grondtoon uit, indien die aanwezig is.

Uit bovenstaande moet niemand hier opmaken dat ik tegen zulke tegenspraak zou zijn. Het zijn serieuze vragen die ik stel. Bovendien, als je er langer over nadenkt, dan dringt het door dat tegenspraak altijd al een van de motoren was van de media. De centrale vraag is misschien wel of we anders moeten gaan aankijken tegen bijv. voorlichtingszenders. Deze worden immers tot nu toe vooral gezien als propagandazenders. Wellicht kunnen we een nieuw type zenders en websites opzetten: reactiezenders en reactiewebsites. Dit type zou dan bekend moeten zijn om zijn basiseigenschap, namelijk dat het reageert op specifieke zenders of websites, met als bedoeling duidelijk te maken dat daar stelselmatig het nodige ten onrechte wordt beweerd. Mogelijk wordt zo’n type populair en inderdaad veelbezocht door de mensen die eerst op de gewraakte zender of website waren wezen kijken. Zo kan dit type een effectief antigif blijken tegen haatzaaierij, kwakzalverij en andere schadelijke uitingen.