- Is ‘Critical (Race) Theory’ echte wetenschap? - 14 december 2021
- Het internet als mindblower en de mensenrechten als bron van onrust - 17 april 2021
- De ernstige fout in de UVRM: Universalisme - 11 februari 2021
Ene Willemien schreef ergens in een commentaar: ‘Heeft niet iedereen het recht zich overal thuis te voelen?’
Wie goed van hart is, is geneigd hierop direct ‘ja’ te antwoorden. Maar is het niet toch een wat naïef antwoord? Ga bij jezelf na, zou jij bereid zijn met welke willekeurige man of vrouw samen te wonen? Kleine kans dat je ja zegt. Betekent dit dan dat je discrimineert? Theoretisch gesproken wel. Maar het is een vorm van discriminatie die we niet veroordelen. Integendeel, je zou voor gek verklaard worden als je deze discriminatie niet zou toepassen. Waarom passen we dit soort discriminatie eigenlijk toe… Zou het kunnen zijn omdat we ons niet bij iedereen thuisvoelen?
Zou de vraag niet beter kunnen zijn: Heeft niet iedereen het recht ergens te wonen waar de mensen zich bij elkaar thuisvoelen? Wie goed van hart is, is geneigd ook hierop direct ‘ja’ te antwoorden. Maar in tegenstelling tot de vorige vraag, is deze stellingname beter te verdedigen.
Toch is ook deze positie niet zondermeer slag- en krasvast. Want wat moeten we dan aan met iemand die zegt zich niet bij de anderen uit de omgeving thuis te voelen? In theorie zouden we voor deze persoon op zoek kunnen gaan naar een omgeving waar deze zich wel thuisvoelt. Maar wat moeten we nou toch doen als die omgeving er niet is? Dan blijft er niet veel anders over dan a) toegeven aan de wensen van deze persoon, in de hoop dat deze zich dan wel thuisvoelt, of – als we ons dan zelf niet meer zouden thuisvoelen – optie b) tegen deze persoon zeggen dat deze zich maar beter kan aanpassen, punt uit. Als het een grote groep mensen betreft die zich onderling wel thuisvoelt, maar binnen de maatschappij een minderheid is die het moeilijk heeft, hebben we nog een andere optie: We kunnen deze mensen aanbieden ze naar een plek te verhuizen waar ze zich wel thuisvoelen.
Maar wat nou als die plek niet bestaat? Mogen we dan proberen zo’n plek te creëren? Lijkt me een mooie optie. Maar wat nou te doen als op de te creëren plek al mensen wonen? Tsja, dan is die plek al vergeven, toch? Of toch niet? In elk geval kan je niet zomaar een groep mensen opeens met een bijna even grote, of mogelijk zelfs nog grotere groep mensen opzadelen, zeker niet als de problematiek van het zich ergens niet thuisvoelen dan opnieuw begint, mogelijk nu voor andere mensen zoals de oorspronkelijke mensen.
Betekent dit dat het creëren van zo’n plek dus niet mag als de mensen die er al wonen tegen zijn? Wie niet houdt van problemen is geneigd om deze vraag snel te bevestigen. Maar wat nou als de grote groep mensen die je naar dat gebied wilt laten gaan zegt dat ze daar al ooit massaal woonden, maar er verjaagd zijn. En dat ze vinden minstens evenveel recht erop te hebben daar te wonen, ook al was de verjaging bijna 1900 jaar geleden. En als ze dat al helemaal vinden omdat ze sindsdien nergens anders een eigen thuis gevonden hebben en bovendien vaak slecht behandeld werden en zich alleen maar onderling thuisvoelden. Vinden we dan nog steeds dat deze mensen toch maar niet op die plek moeten gaan wonen?
Nationalisme is de ideologie van het oprichten van een natie, ofwel een staat. Een staat kenmerkt zich minimaal door grenzen, een eigen wetgeving, een eigen bestuur en een eigen leger. Nationalisme kan twee vormen aannemen. De ene vorm kenmerkt zich door egoïsme: ikke en de rest kan stikke, of: wij en de rest is vogelvrij. De andere vorm is gestoeld op een schoon ideaal: iedereen, maar dan ook iedereen, heeft recht op een thuis. Voor beide vormen geldt dat als criterium vaak ‘oorsprong’ wordt gehanteerd. Is dat een slecht criterium? Je zal maar middenin de woestenij geboren zijn, dan kan je knap jaloers, zo niet afgunstig, worden op al die lui die in een rijke streek zijn geboren. Het lijkt een sterk argument tégen oorsprong als criterium. Anderzijds, het is maar de vraag waaraan die rijke lui hun rijkdom te danken hebben. Dat kan natuurlijk komen door kolonialisme, slavendrijverij, vals zakendoen en/of gunstig klimaat of bodembezit. Maar het zou ook, of mede, kunnen liggen aan gewoon harder werken van, vooral, de voorouders.
Ingewikkeld allemaal? Ja, dat mag je wel stellen. Ik denk dat de ‘rechten’ van geval tot geval moeten worden gewogen. Maar eerst moet ieder zich een mening aanmeten over de basisprincipes die ik hierboven noemde.
Toegepast op het midden-oosten conflict:
Heel veel criticasters van Israël lijken me onvoldoende, of niet, het idee te erkennen dat ook de joden recht hebben op een thuis en dat ook zij recht hebben te wonen op het land waar ze ooit verjaagd zijn, hoelang geleden dat ook was, gezien het belangrijke feit dat ze nooit ergens anders een thuishaven hebben gevonden en op vele plekken in de wereld verstoten en veracht zijn.
Anderzijds, heel veel criticasters van de Palestijnen lijken me onvoldoende, of niet, te erkennen dat het verre van leuk is opeens opgezadeld te worden met huisbewoners waar je niet om vroeg.
Nog één ding over Willemien’s opmerking ‘Ik voel me geen wereldburger maar ook geen nationalist. Ik voel me gewoon mens tussen de mensen.’ Willemien, ik denk dat je je gewoon thuisvoelt. Heerlijk toch? En uiteindelijk, zolang niet alle mensen dat kunnen zeggen, een voorrecht.
0 reacties op Voel jij je thuis?