- Is ‘Critical (Race) Theory’ echte wetenschap? - 14 december 2021
- Het internet als mindblower en de mensenrechten als bron van onrust - 17 april 2021
- De ernstige fout in de UVRM: Universalisme - 11 februari 2021
Merkwaardige woorden eigenlijk. Ontleed ze maar eens. Letterlijk betekent goedkoop dat een koop goed is. Maar wij leggen het uit als het tegenovergestelde van duur. En duurzaam bevat het woordje duur. Daarmee veroorzaakt het mogelijk een onbewuste associatie met het tegendeel van goedkoop.
Ja, ik weet, er is een gezegde: Goedkoop is duurkoop. Maar ik vind het aannemelijk dat er ooit een tijd was dat mensen vooral, of alleen maar, gericht waren op de prijs. Alleen als de prijs laag was, werd het artikel als goed beschouwd. Het zal in die jaren zijn geweest dat het woord ‘goedkoop’ uitgevonden en populair werd.
Met ‘duurzaam’ bedoelen de goedbedoelende zielen die dat woord hebben uitgevonden dat een artikel een lange levensduur heeft, vergeleken met niet-duurzame artikelen. De relatie met ‘duur’, de tegenhanger van ‘goedkoop’, is er formeel niet, maar zo werkt dat volgens mij in de hersens mogelijk niet helemaal. Vraag de mensen te associëren en ze zullen erkennen dat ze van een duurzaam artikel ook zullen vermoeden dat het duurder is. Fabrikanten spelen daar handig op in, want een duurzamere variant wordt al snel tegen een duurdere prijs verkocht, zelfs als de feitelijke productiekosten dat niet rechtvaardigen.
Ikzelf kocht laatst een elektrische tandenborstel. De prijs was niet 150 euro, niet 30 euro, niet 15 euro. Nee, ik hoefde slechts 5,99 euro neer te tellen. Goedkoop toch? Ja, opvallend goedkoop voor een elektrische tandenborstel, én van een zeer gerenommeerd tandenborstelmerk. Maar het is formeel wel een wegwerpartikel, goed voor een paar maanden gebruik. Je wordt namelijk geacht de batterij niet te vervangen. De constructie is er dan ook op aangepast; wanneer het batterij-compartiment wordt blootgelegd, dan kan er wel een nieuwe. desnoods oplaadbare, in gedaan worden, maar je moet flink pielen om de borstel wederom een paar maanden te laten fibreren.
Het zette me wel aan het denken. Deze tandenborstel is produktietechnisch niet de mindere van die duurdere systemen. En toen werd me opeens duidelijk dat die duurdere systemen, waarvan mensen mogelijk zelfs denken dat ze goedkoop zijn, eigenlijk hardstikke duur verkocht worden.
Terug naar waar het me feitelijk om ging: De woorden ‘goedkoop’ en ‘duurzaam’ zijn op de keper beschouwd best wel merkwaardig en problematisch. Zijn ze te vervangen? Een voorstel:
Goedkoop vervangen we door laagkoop, duurzaam vervangen we door langkoop. Duur wordt hoogkoop en wegwerpartikelen zijn opeens kortkoop.
