- Is ‘Critical (Race) Theory’ echte wetenschap? - 14 december 2021
- Het internet als mindblower en de mensenrechten als bron van onrust - 17 april 2021
- De ernstige fout in de UVRM: Universalisme - 11 februari 2021
Jeroen René Victor Anton Dijsselbloem in De Volkskrant van gisteren:
“Ik stoor me enorm aan de achteloosheid en onverschilligheid in de samenleving. Ik herinner me campagnebezoeken aan Turkse vrouwen die ons vroegen Nederlandse les verplicht te stellen. Dan stonden ze sterker tegenover hun mannen om dat op te eisen. Daar heeft de PvdA veel te lang bij weggekeken, daar mochten we ons niet mee bemoeien. Onzin! De leerplichtwet is ook niet ingevoerd om kinderen de school in te jagen maar om ze te beschermen tegen uitbuiting.”
Interessant aan deze uitspraak vind ik zijn inzicht over de voors en tegens van gebieden en verbieden. Het maakt inderdaad nogal uit of je een gebod of verbod invoert om een zekere groep mensen mores te leren of om die groep te beschermen tegen hen die een ander gebod of verbod proberen op te leggen. Zo beschouwd is het ook helemaal niet zo gek om bij wet iets te verbieden dat slechts marginaal speelt. Als voorbeeld kan de burka dienen, die we maar weinig tegenkomen. Elke poging om die bij wet te verbieden leidde tot de opmerking dat niet of nauwelijks burka’s worden waargenomen en dat verbieden dus slechts een symbolische betekenis heeft die de populist in de kaart speelt en waaraan een serieuze politieke partij geen serieuze aandacht hoort te besteden. Ook is er altijd de opmerking dat de politiek zich zo min mogelijk moet bemoeien met de burger, dus dat elk gebod of verbod er eentje teveel is, op een enkele uitzondering na. Het is de visie dat de staat niet paternalistisch moet bepalen wat het individu moet doen en laten, afgezien van een paar regulerende regels dan.
De PvdA is de partij van mensen die dat laatste argument (het argument van de liberaal) lang niet zo snel gebruiken als de mensen van de VVD. Ik schrijf expres niet dat ze het argument nooit gebruiken, want ook de gemiddelde PvdA-kiezer weet dat de staat ons leven niet tot in de puntjes moet reguleren bij wet. Wel sluit Dijsselbloem mooi aan bij die gemiddelde partijkiezer; hij is net als die kiezer niet langer tegen een plicht om Nederlands te leren. Maar wel moest hij, net als die PvdA-kiezer, eerst worden overtuigd van het maatschappelijk nut ervan. En het nut dat hij ziet (dat met name de geïmmigreerde vrouwen vervolgens die ‘plicht’ bij hun man kunnen opeisen) overtuigde hem. Nu is het zo dat anderen al veel eerder die Nederlandse les verplicht wilden stellen. Of die al meteen dit argument (mede) aandroegen weet ik zo snel niet. Wel weet ik dat de PvdA-politici het aanvankelijk volstrekt niet zagen zitten, zoals ook Dijsselbloem toegeeft. Wat mij intrigeert is waarom het zo lang heeft geduurd aleer het nut ervan doordrong tot de PvdA. Of eigenlijk, het duurt wel vaker zo lang aleer iets tot de PvdA doordringt. Hoe zit het met het vermogen tot analyseren bij hen? Zou het zo kunnen zijn dat juist de basisbeginselen van deze sociaaldemocraten een open analyse in de weg zitten? Mijn stellige indruk is dat dit zo is. Er zijn wat stokpaardjes, zeg maar gerust dogma’s, die hoe dan ook beschermd moeten worden. Elk voorstel dat niet op het eerste gezicht strookt met een van die stokpaardjes wordt dan al bij voorbaat afgewezen. Voor de goede orde, ditzelfde kan worden gezegd van alle andere partijen en het is zelfs meer dan logisch. Als ik een politieke partij zou oprichten zou ik ook alle moeite van de wereld doen om de basisbeginselen te volgen. Het punt dat ik wil maken is vooral wat ik tot uitdrukking bracht met ‘op het eerste gezicht’ en ‘al bij voorbaat’. En de kritiek luidt dan dat politici en burgers met name die primaire reactie bij zichzelf en anderen moeten proberen te zien, om vervolgens zichzelf en anderen toch die vraag te durven stellen: “Is het echt strijdig met ons basisbeginsel of is dat slechts op het eerste gezicht zo.” Het is dus het verzoek om de eigen primaire reactie nader te overdenken.
