Hoe moslims redeneren – deel 3 – The clash of civilizations

Peter van Lenth
Volg me

Het derde deel van het interview met Shahid Alam begon met een verwjzing naar Samuel Huntington’s “Clash of Civilizations”. Afijn, we laten de vragensteller zelf aan het woord:

Q: In Samuel P. Huntington’s “Clash of Civilizations?” we find the modern world defined by cultural conflicts, not ideological or economic ones. Seven or eight major civilizations are identified, but the confrontation between Islam and the West is placed centre stage. How can we interpret this culturalist approach to world politics? Is it an important thesis which describes a “new phase” in international relations? Or is it merely part of the attempt to find a new “Other” to justify US foreign policy in the aftermath of the Cold War?

Alam’s specialisaties zijn o.a. het kolonialisme en kapitalisme en dat zal dan wel verklaren waarom hij zijn antwoord begint bij Columbus en hoe sinds die tijd de landen zich steeds meer inrichtten als staten die ten dienste staan van het kapitalisme, om te beginnen in Europa. Ik ga hier niet zijn hele ‘geschiedenisles’ herhalen (lees die anders hier), maar spring meteen naar zijn eindconclusies. Die zijn heftig, want Huntington en zijn boek zet hij weg als een ‘ideological cover’ (hoe vertaal je dat… als een ideologische rechtvaardiging, als een verhulling van de ware bedoelingen, zoiets) voor de oorlogen tegen bepaalde landen die de neoconservatieven in de VS voorbereidden sinds 1990. Hoe bedenk je het. Geloof je me niet? Citaat dan maar:

Samuel Huntington’s thesis of a new era of ‘civilizational clashes’ is primarily an ideological cover for the wars that the US planned against the Periphery, starting in the 1990s, now that the Soviets were not around to check their ambitions. Since the Middle East was the primary target of US-Israeli imperial designs – because of its oil and Israeli ambition of balkanizing the region – American and Israeli ideologues emphasized the threat from Islamic societies. This was the ‘rogue civilization’ whose refusal to modernize, whose rejection of democracy, whose oppression of women, and whose terrorism posed the greatest threat to world order. Moreover, at the root of all these problems was an intransigent religion: Islam. This old enemy was now spawning new threats: Islamic fundamentalism, Islamo-fascism, and Islamic terrorism. The West now had an enemy that could arouse their old fears about Islam. It would now be easy to justify the wars planned against Iraq, Iran and Syria.

Imperialisme, waarbij de VS van harte samenzweerde met Israël, vanwege de olie en ook de Israëlische ambitie om zijn omgeving te ‘balkaniseren’. Met dat laatste wordt bedoeld ‘het uiteen laten vallen van veelvolkeren-staten in kleine staten’, hier wellicht als ‘verdeel en heers’ tactiek. Het Westen behoeft om redenen altijd een vijand en na het uiteenvallen van de USSR was een nieuwe vijand nodig. Die werd gezocht en gevonden: de Islam. Daarmee was de rechtvaardiging gevonden om de geplande oorlogen tegen Irak, Iran en Syrië te starten.

Kortom, Alam zag geen reden om na te denken of er misschien inderdaad een clash tussen beschavingen of culturen is. Hij ging voor een bevestiging van de laatste vraag: “Or is it merely part of the attempt to find a new “Other” to justify US foreign policy in the aftermath of the Cold War?” Ja dus, volges Alam.

Waarom toch wilde Alam niet samen met Huntington nadenken? Prima als hij er anders over denkt dan Huntington. Maar ik vind het vrij onbeschoft om Huntington’s integriteit in twijfel te trekken door hem te ‘ontmaskeren’ als iemand die de werkelijke bedoeling moest verhullen. Het kenmerkt vijanddenken. Vergelijkbaar vijanddenken neem ik vaker waar bij pleitbezorgers van de Islam, met name van de radicale, politieke Islam.

Getagd , , , , , , . Bladwijzer de permalink.

Over Peter van Lenth

Vroeguh was ik hartstikke links en gaf ik op rechts af. Maar ja, de tijden veranderen en ik ben tot nieuwe inzichten gekomen. Welke? Lees mijn artikelen.

0 reacties op Hoe moslims redeneren – deel 3 – The clash of civilizations

  1. praterpruts zeggen:
    Clash tussen beschavingen.
    Toen Ghandi ooit werd gevraagd wat hij dacht van de westerse beschaving was zijn antwoord iets van ‘het zou mooi zijn als die er was’.
    Wat Nehru dacht van die westerse beschaving vind je in zijn in 1948 gepubliceerde boek, geschreven in de jaren dat hij gedurende de tweede wereldoorlog in India in een gevangenis zat.
    De Britse bezetters waren doodsbenauwd dat India zich met Japan tegen de Britten zou keren.
    Iedereen weet inmiddels dat de VS Irak aanviel met als smoes verzinsels over massavernietigingswapens.
    Toch wordt er nog gesproken over westerse beschaving, omdat wij geen halzen afsnijden, maar complete lichamen tot moleculen uiteenblazen met bommen.
    Dat laatste is beschaafd.
    Je krijgt geen bloed aan je handen.
  2. joost tibosch sr zeggen:
    Ondanks alle beleden westerse humaniteit zou na het eeuwenlang kolonialisme met al zijn vervelende inhumane (zie praterpruts) nagespartel tot in onze tijd de westerse mens de nodige bescheidenheid sieren..niet uit verhullende zelfkastijding, maar om zijn ook echte westerse humaniteit nu eindelijk eens de volle ruimte te geven.
  3. praterpruts zeggen:
    Ik denk dat echte westerse humaniteit is het in z’n recht laten van andere culturen, en afzien van militair imperialisme.
    Wat er mee te winnen zou kunnen zijn is een vredige wereld, waarin geen gigantische bedragen worden verspild aan wapens, die je niet kunt eten, waar je geen gezondheidszorg mee kunt bedrijven, en geen onderwijs mee kunt plegen.
    In een BBCW reportage ooit ging het over een demonstratie van VS tanks in Egypte.
    Een journalisten afkomstig uit het Midden Oosten zei daarin ‘ze stelen onze olie, en dwingen ons hun nutteloze wapens te kopen’.
    Ik lees net het boek geschreven door de Britse ontdekkingsreiziger Richard Burton, gepubliceerd in 1856, een herdruk, over z’n eerste tochten in wat nu Tanzania is.
    Het voorwoord van Burton eindigt met iets van ‘dat een land van koopmannen kan opstijgen naar imperialistische grandeur’.
    Anno 2014 lijkt de VS het Britse stokje van midden 19e eeuw te hebben overgenomen.
    Lavrov legden het net bij de VN uit, in iets andere bewoordingen.
  4. joost tibosch sr zeggen:
    Na de gruwelijke onmenselijjkheid van het Dritte Reich kwam de Verklaring van de Rechten van de Mens. Je krijgt toch de indruk dat die verklaring langzaam maar zeker nu eindelijk echt gaat doordringen, zeker in westerse koppen. Die Verklaring zet mensen, gelovig of niet, ook moreel ongenadig onder kritiek bij schending van mensenrecht en maakt bovendien huiverig om er zomaar met eigen gelijk op los te gaan slaan. Ook bij een Obama is dat gevoel voor het eerst duidelijk te merken in de USA. Bij de gruwelijke onmenselijkheid van een ISKalifaat lijkt hij zich, zoals in 1944, meer door humane effectieve zelfverdediging (een goed functionerende VN zou dat nu moeten doen; dat beginnen we nu ook goed te beseffen) te laten leiden, dan door eerder zo gemakkelijk gehanteerde wilde gewapende macht.
    • piterfries zeggen:
      In en door de tweede wereldoorlog kwamen een elf miljoen Duitsers om, op 45 miljoen bijna een kwart.
      In mei 1941 stuurde Hitler Hess naar Schotland voor vrede.
      Dat was nadat Frankrijk een genereuze vrede gekregen had.
      • pvanlenth zeggen:

        Heeft niets met clash of civiliztions te maken, dus ik vind dit een ‘merkwaardige’ reactie.

      • joost tibosch sr zeggen:
        En de wereldmachten die ons in dappere zelfverdediging bevrijdden van een immens onmenselijkheid van het nazi-regime hadden ook nog een sde hiumaniteit om Duitsland en de Duitsers na 1945 weer op de been te helpen!
    • pvanlenth zeggen:

      En dat terwijl de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens voor mij de laatste jaren juist aan universaliteit heeft ingeboet. Ik bedoel, een nadere analyse van die verklaring laat zien dat het meer een egodocument was (van Eleonor Roosevelt met name) dan iedereen dacht. Verschillende onderdelen ervan zouden van mij best opnieuw ter discussie mogen worden gesteld. Zo viel mij bij de eerste keer integraal doorlezen op dat ‘eigendom’ vaker werd genoemd dan ‘rechtvaardigheid’. Schijnbaar is het opdelen van alle grond nogal een issue. (In de 19e eeuw viel er nog land weg te geven – het wilde westen – maar tegenwoordig is ieder stuk land blijkbaar iemands eigendom.)

  5. Arjan Fernhout zeggen:
    Op donderdag 30 Januari 1997 schreef historicus Henk Wesseling een column in NRC over Huntington’s clash onder de titel ‘Kletskoek over culturen’ Wesseling noemt de indeling van Huntington van 7 a 8 culturen over de wereld volkomen uit de lucht gegrepen. Het artikel is voor e.0,29 te koop. Aan het eind van zijn boek ‘Devil’s Game: How the United States Helped Unleash Fundamentalist Islam’ beschrijft Robert Dreyfuss uitgebreid dat het boek van Huntington aanvankelijk nauwelijks serieus werd genomen en later, na 9/11, door neoconservatieven werd gebruikt om er hun daden mee te legitimeren.

    Door mij al vele keren geciteerd en o.a. terug te vinden in de reacties op het volgende blog:
    Hirsi Ali – Opnieuw afgevallen
    http://hardslag.emkasharp.nl/vkarchief/2010/03/30/hirsi-ali-opnieuw-afgevallen/

    • pvanlenth zeggen:

      Mijn hemel, wat een slecht blog was dat toch. De enige die er wat van snapte was Ruud Zweistra.

      • Arjan Fernhout zeggen:
        Ach ja, Inhoudelijkheid past niet bij jouw agenda, Peter. Maar dat zag ik jaren geleden al.
        • pvanlenth zeggen:

          Tsja Arjan, de scheidslijnen waren toen al duidelijk. Niet zozeer inhoudelijkheid is de scheidslijn, eerder voor wie je partij kiest. Ik ben daar duidelijk over.

          • joost tibosch sr zeggen:
            De verwoede voetbalsupporter met alle gevolgen van dienen. Zelf kritisch denken lijkt me beter dan partijkiezend in een groep meehollen (zie Ionesco’s “Rinoceros”) En je hebt gelijk “Mensenrecht” is nog zo nieuw, dat gelijkhebbers me hun landjepik eraan moeten wennen en mensenrecht wellicht nog verbeterd kan worden.
          • pvanlenth zeggen:

            Je vergelijkt me met de verwoede voetbalsupporter? Dan kies ik toch echt voor Ajax, ha.
            Je zet partijkiezen en zelf denken tegenover elkaar. Da’s natuurlijk onzin. Zo ben ik een voorbeeld van degene die na zelf denken partijkoos.
            Mensenrechten zijn inderdaad niet nieuw. Maar ik vind niet meer elk onderdeel van de UVRM vanzelfsprekend. En dan nog ieders specifieke uitleg ervan…

        • joost tibosch sr zeggen:
          Ben heel mijn lange onderwijsleven gewend om te discussieren. Vraag me in gemoede, u dat dat op uw manier, af waarom dat hier niet lukt. Dan heb ik het nog niet eens over gelijk hebben of niet.
          • pvanlenth zeggen:

            Misschien eens de eigen woorden goed lezen voordat er op de ‘Reactie plaatsen’ knop gedrukt wordt?! Zo is ook bovenstaande reactie verwarrend, wellicht door de taalfouten? (‘, u dat dat op uw manier,’)

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *