- Is ‘Critical (Race) Theory’ echte wetenschap? - 14 december 2021
- Het internet als mindblower en de mensenrechten als bron van onrust - 17 april 2021
- De ernstige fout in de UVRM: Universalisme - 11 februari 2021
Na lange tijd haalde een mail van me weer eens de brievenrubriek van de Volkskrant. Het ging over de aktie van o.a. Le Monde om niet langer de foto’s van terroristen te gaan tonen; anderen gaan ook de namen weglaten. Toch was ik niet echt te spreken over de publicatie. De brievenredactie heeft namelijk een iets eerdere mail van me er niet in verwerkt, terwijl ik daaraan wel refereerde. Wat ik als eerste opstuurde:
Op pagina 7 meent de journalist ‘de tweede aanvaller’ te moeten beschermen door de achternaam in te korten tot een P. Lijkt me fout beleid. De samenleving, ook de Nederlandse, is erbij gebaat als deze terrorist zo snel mogelijk wordt gevonden. Voortaan dus graag de volledige naam vermelden.
en een paar minuten later:
Misschien moet ook de Volkskrant maar stoppen met noemen en tonen van terroristen. Alleen, hoe komt het volk dan te weten naar wie moet worden uitgekeken? Zie ook mijn mail van even eerder.
Die tweede werd gepubliceerd, maar dan zonder die laatste zin. Afijn, laat ik hier pogen een genuanceerder standpunt te verwoorden.
Eerst nog even wat de Volkskrantredactie er zelf van vindt. De plaatsvervangend hoofdredacteur van de Volkskrant heeft zich er (geheel toevallig eveneens vandaag) over uitgelaten en stelt dat ze hebben besloten de Franse bladen die zeggen voortaan omzichtiger met namen en foto’s om te gaan niet te gaan volgen in dat beleid. Verder besteedde de ombudsvrouw er al haar woorden aan. Het komt erop neer dat de redactie meent dat de lezers recht hebben op alle feiten opdat die zelf een mening erover kunnen vormen. Wel vindt de redactie dat ze de woorden steeds met veel secuurheid moeten gaan kiezen en dat neutrale termen het beste zijn.
Op The Post Online schreef Annabel Nanninga: “Frankrijk’ heeft niets ingezien, enkele politiek correcte Franse media kiezen ervoor hun taak en democratische plicht te verzaken en de burger relevante feiten te onthouden.” (mijn vet)
Ik begin met Nanninga’s notie van relevante feiten. Zijn de namen en foto’s van de terroristen relevante feiten? Ja, als er hebben weten te ontsnappen en we misschien kunnen helpen met het traceren. En dan moeten kranten en tv vooral niet uit privacy-overwegingen volstaan met de letter van de achternaam, zoals de Volkskrant deze week dus deed. Zijn ze al gedood of gevangen? Ik hoef die namen en foto’s dan echt niet meer te weten. Hun levensverhaal? Heel misschien als er een ECHT relevant gegeven in zit. Maar laat het achterwege als het weer zo’n zielepietverhaaltje is of noem het zonder de naam en foto erbij te tonen. Bedenk dat copycatgedrag wel degelijk echt bestaat en dat het sommigen echt niet uitmaakt of ze nou beroemd of berucht worden ALS ze maar op de voorpagina komen. Dan denken ze namelijk dat ze aan de vergetelheid zijn ontsnapt en ertoe hebben gedaan. Bovendien zullen ze menen bij de door hen gehate mensen weliswaar berucht te zijn geworden, maar onder hun vrienden juist beroemd.
Hun etniciteit en woonplaats? Nou, doe die allebei toch maar wel, want ze zijn relevant voor de statistiekjes in mijn hoofd.
Het standpunt dat een krant de feiten moet noemen en de interpretatie aan de lezer moet overlaten, klinkt redelijk, maar de werkelijkheid is een andere. Teveel lezers (kijkers?) missen de voorkennis, tijd en/of scherpzinnigheid om tot de juiste conclusies te komen en zijn ronduit gevoelig voor suggestieve woorden en beelden. Elke redactie maakt daarvan gebruik om een bepaalde interpretatie de meest voor de hand liggende te maken en liegt wanneer het dat tegenspreekt. De ombudsvrouw is dus òf ons met haar uitleg aan het manipuleren òf ze is zelf nog naïef en vol vertrouwen in de goede bedoelingen en professionele attitude van haar collega’s.
Wanneer ik in de redactie had gezeten, dan had ik aangedrongen op het type omzichtig beleid dat bijv. Le Monde zegt te gaan voeren. Ik geloof ook helemaal niks van het argument dat daardoor de journalist zijn taak niet kan waarmaken. Bovendien heb ik liever een abonnement op een krant die wèl open partij kiest tegen terrorisme en alles wat er op zijn minst op lijkt. Het hele onderwerp leent zich feitelijk niet voor neutrale berichtgeving. We zijn in oorlog en de Volkskrant staat net als vroeger aan onze zijde, mag ik hopen.
