- Is ‘Critical (Race) Theory’ echte wetenschap? - 14 december 2021
- Het internet als mindblower en de mensenrechten als bron van onrust - 17 april 2021
- De ernstige fout in de UVRM: Universalisme - 11 februari 2021
Wie zouden dat nou zijn…
De TV-serie “De maatschap” begint elke keer met deze tekst:
‘Deze serie is een gedramatiseerde interpretatie van zorgvuldig uit verschillende bronnen gewonnen informatie. Feiten en fictie zijn vermengd. De makers hebben geenszins beoogd een waarheidsgetrouwe versie van de gebeurtenissen en karakters weer te geven.’
De meeste mensen lezen het niet echt. Maar wie de moeite neemt de tekst een aantal malen te lezen, zal toch minstens bevangen moeten raken door een zekere verbazing. Wordt hier eerst beweerd dat er zorgvuldig onderzoek naar de ware toedracht is gedaan? Ja. En wordt daarna toch beweerd dat feiten en fictie door elkaar heen lopen? Ja. En wordt dan ook nog eens beweerd dat het helemaal niet de bedoeling was om de ware toedracht te tonen? Ja. Maar waarom was er dan zorgvuldig onderzoek naar die ware toedracht gedaan??? Tsja…
Al een flink aantal jaren ben ik van mening dat er een zwaar onethische kant zit aan niet geautoriseerde biografische series die bovendien de privésfeer en de persoonlijkheid van de karakters beschrijven. Heel vaak maken de personen die het onderwerp van de serie zijn ertegen bezwaar bij de rechter en vrijwel nooit gaat de rechter daarin mee. De rechter kent de drama-schrijver namelijk een heel grote vrijheid toe zolang die maar als disclaimer vermeldt dat ‘elke gelijkenis met bestaande gebeurtenissen en/of personen berust op toeval’ of iets van die strekking, zoals het citaat hierboven. Aan dat tolerante beleid zit een heel naar kantje.
De TV-kijkers zijn namelijk psychisch niet in staat om dat wat ze zien niet te koppelen aan dat wat ze weten over de echt bestaande personen. We zitten nu eenmaal zo in elkaar dat we ons beeld van die personen door de drama-serie laten beïnvloeden; we kunnen niet anders. Het is onmogelijk voor mensen om hun oordeel over de echte personen volkomen los te houden van hun oordeel over de karakters in de drama-serie. Zodoende is zo’n drama-serie altijd, maar dan ook echt altijd, een geheid middel om ieders mening over de echte personen te beïnvloeden zo de makers willen. Goedaardig of kwaadaardig, het is aan de makers. De feiten iets verdaaien? Het is aan de makers. Het kan dus in het voordeel zijn, maar ook in het nadeel, het is aan de makers.
Wie gevrijwaard wil blijven van zulke beïnvloeding door de makers, kan niet veel anders doen dan niet naar de drama-serie kijken. Liever zie ik dat rechters minder tolerantie gaan betonen jegens de schrijvers van zulke series.
Overigens was de poging van Robert Moszkowicz om de hierboven genoemde serie te laten verbieden een bijzonder zwakke. Het zou het auteursrecht van zijn eigen biografie hebben geschonden. Het is echter logisch dat de rechter er niet in meeging, want feiten zijn niet opeens auteursrechterlijk beschermd dra ze in een biografie genoemd worden. Eigenlijk ongelooflijk dat deze notabene tot advocaat opgeleide Moszkowicz met die kansloze argumentatie kwam. Meer hierover alhier.
