- Is ‘Critical (Race) Theory’ echte wetenschap? - 14 december 2021
- Het internet als mindblower en de mensenrechten als bron van onrust - 17 april 2021
- De ernstige fout in de UVRM: Universalisme - 11 februari 2021
De olifant in de kamer die de aanwezigen niet zien. Is het de islam of is het de CO2-problematiek.
Voor het gros van de PVV-stemmers én GroenLinks-stemmers is kiezen tussen beide een no-brainer. Er is in Nederland echt een kloof tussen groepen mensen en die kloof is nòg groter tussen deze twee groepen. Ik ga hier proberen de kernverschillen in kaart te brengen en van wat commentaar te voorzien. In mijn directe omgeving is Groenlinks (GL) altijd al populair geweest. Zelf heb ik er ook op gestemd, al is dat alweer zo’n 20-25 jaar geleden. (Daarvòòr stemde ik PSP, daarna tot 2002 PvdA.) De manier van denken van de typische GroenLinkser is mij dus niet onbekend. Sterker, dat uitgerekend ook mijn kinderen (rond de dertig) nu openlijk voor GL aan het flyeren zijn geslagen, zal een rechtstreeks gevolg zijn van wat wij hen bijbrachten in hun kinderjaren. Maar terwijl ik steeds verder verwijderd raakte van de wijze van redeneren van GL’ers, is dat niet of nauwelijks gebeurd in mijn omgeving én niet bij mijn kinderen, ondanks de nodige debatten in de huiselijke sfeer.
Zijn mijn argumenten niet goed genoeg gebleken of slaagde ik er niet in de juiste uitleg te kiezen? Lag het aan de toon en het alarmisme dat ik uitstraalde? Was ik te laat met mijn eigen bekering omdat zij ondertussen al te zeer door ons waren losgelaten in de maatschappij waar zij zich onderdompelden in zekere bubbels?
Helaas zijn een aantal van deze vermoedens wel een beetje waar. De toon beviel hen geregeld niet, het alarmisme werd maar absurd gevonden, ze waren ondertussen al ondergedompeld in linkse universitaire kringen, ze bereisden reeds de hele wereld, wat hen vast het gevoel gaf wereldburger te zijn. Maar het belangrijkste was en is wellicht dat zij het milieu, waaronder de opwarming ten gevolge van de door de mens veroorzaakte extra CO2 uitstoot, het belangrijkste probleem van deze tijden beschouwen; een zorg die ik deel, al staat het bij mij niet helemaal bovenaan de prioriteitenlijst.
Nu is het niet zo dat alle andere partijen niet aan het milieu denken. Hun maatregelen gaan wel minder ver dan die van GL. Dat doen die partijen natuurlijk niet zonder reden. Veelal is de reden dat milieumaatregelen veel geld kosten en men het geld dat er is ook aan andere doelen wil besteden, doelen die bij GL dan weer minder belangrijk worden bevonden.
GL is vast en zeker de partij met de meeste deskundigen aangaande het milieu. Wie het milieu het belangrijkste probleem vindt, is wellicht bij die partij het beste af, althans als het om de principes gaat. Wie het milieu wel belangrijk vindt, maar meer de in-principe houding voorstaat dan de uit-principe houding, zal zich bij GL toch niet thuis voelen, vanwege de nodige “absurde” voorstellen. Voorstellen die naar het idee van menig burger te gek voor woorden zijn. Denk aan het willen weren van dieselauto’s uit binnensteden en het willen verlagen van maximumsnelheden naar 30 binnen de bebouwde kom, 80 op rondwegen en 120 slechts hier en daar op de snelweg. Allemaal maatregelen die het gevolg zijn van hun bezorgdheid om het milieu. Maar de meeste, op zich welwillende, burgers gaan dit soort voorstellen echt te ver. Afijn, misschien denkt Jesse Klaver dat er toch wat wisselgeld in het programma moet zitten, dus dat je niet te laag moet inzetten zodat je in polderend Nederland sterker staat in de onderhandelingen. Waarbij ik dan denk: Door met zulke eisen de verkiezingen in te gaan, kom je nooit boven de paar procent uit. En je wordt ook nog eens uitgelachen door een deel van de bevolking. Dat ze worden uitgelachen dringt trouwens niet of nauwelijks door tot binnen de GL-bubbel, is mijn ervaring. Zo ze weleens van uitlachen vernemen, denken ze al snel dat ze worden uitgelachen door domkoppen om wiens mening je zo wie zo al niet moet geven. Een flinke denkfout binnen deze linkse bubbel, is mij het afgelopen decennium gebleken, want die uitlachers bleken helemaal niet zo dom te zijn.
GL heeft een stemwijzer op zijn website met een opmerkelijke tekst. Opmerkelijk, want bij GL gaat men er blijkens die tekst van uit dat de twijfelaar slechts twijfelt tussen de genoemde 5 partijen. Blijkbaar is wat GL betreft de kloof voornamelijk die tussen links en rechts.
Goed, hoe zit het met de verschillen tussen de PVV’er en GL’er? Want daarop zou ik gaan letten. Op de GL-website staat een alfabetische lijst met onderwerpen waarover GL een standpunt heeft. Diverse teksten daarvan kunnen een licht werpen op de verschillen, maar frappant genoeg ontbreken er een paar die bij de PVV prominent op de voorgrond staan. Dan noem ik: islam, Marokkanen, multiculturele samenleving, migratie, nationalisme/patriotisme/vaderlandsliefde, Brussel/EU/Brexit/Nexit. Maar goed, er staan genoeg op waarbinnen er over die zaken toch iets gezegd wordt.
Het milieu
GL: “De prijzen voor energie stijgen, fossiele brandstoffen raken op en het klimaat verandert. Daarom wil GroenLinks energiebesparing stimuleren door te investeren in isolatie van gebouwen, schonere productie en energiezuiniger vervoer. Dit levert werk op voor duizenden mensen, met name in de bouw.”
Ook wat mij betreft is het milieu prioriteit, al is het niet de hoogste in mijn lijstje. En ook zeg ik er niet mee dat voor mij 99 procent bewezen is dat uitgerekend de mens verantwoordelijk is voor de toenemende CO2 en de schijnbaar daarmee gepaard gaande opwarming van de aarde. GL maakt met name van dat laatste een speerpunt in de milieuzorg; het is wellicht hun prioriteit nummer één. Zij benoemen dat als ‘het halen van de klimaatdoelstellingen van Parijs’ en, dichter bij huis en concreet, ‘het sluiten van de kolencentrales binnen vier jaar’, dus in de komende regeerperiode.
GL: “GroenLinks wil dat Europa harde eisen stelt aan energiebesparing: in 2030 moeten we veertig procent energie besparen. … GroenLinks wil dat binnen twee jaar alle nieuwbouw in heel Europa minstens energieneutraal is.”
Ook uit alle andere artikelen over het milieu blijkt dat GL optimistisch gestemd is over Europese en zelfs mondiale aanpak. GL’ers lijken te veronderstellen dat de milieuproblematiek overal ter wereld idem wordt ervaren en dat alle landen bereid zijn er alles aan te doen. Deze perceptie van de wereld zal zeker meespelen in andere standpunten die medewerking van andere landen vereisen. Door alle artikelen heen bladerend valt het op dat er amper besef lijkt te leven van grote culturele verschillen en manieren van denken die een enorme impact hebben op normen en waarden en zienswijzen. Ik durf de stelling aan dat de gemiddelde GL’er denkt dat het gros van de gewone mensen op de wereld ongeveer hetzelfde logisch en onlogisch vindt, tot ongeveer dezelfde conclusies komt na het tot zich nemen van de correcte feiten over het milieu en de belangen van de rest van de wereld net zo hoog acht als het belang van het eigen land. Dat er nog steeds niet mondiale afspraken van voldoende impact gemaakt zijn, wordt vooral geweten aan de politici van de nodige landen en aan het kapitalisme van multinationals. Wat mij betreft mag hier worden gesproken over een ernstige mate van naïviteit, of anders onwelwillendheid om even door te denken.
Andere partijen lijken me wat dat betreft realistischer, maar het zou kunnen dat zo’n ongebreideld geloof (ja, geloof) iets van een selffulfilling prophecy in zich draagt. Veel kans daarop is er niet, meen ik, want de wereld lijkt me tegenwoordig alleen maar meer verdeeld, zeker vergeleken met de laatste decennia van de twintigste eeuw. Ofwel, wil je die profetie doen uitkomen, dan zal er eerst moeten worden gewerkt aan wat de volkeren momenteel verdeelt. En daar ligt nu juist mijn prioriteit.
Multiculturele samenleving
GL: “Als we met elkaar als samenleving verder willen komen, moeten we ons inleven in de problemen, gevoelens en opvattingen van de ander. Hoe verschillend mensen ook zijn, we zijn allemaal begaan met de toekomst van onze kinderen. De moslimmoeder uit Rotterdam, niet minder dan de bouwvakkervader uit Venlo, de onderwijzer op een basisschool in Roosendaal, niet minder dan de hoogleraar aan de universiteit.”
Inleven, ik heb het boek gelezen dat Jesse Klaver daarover schreef. Ik heb er zelfs twee blogs aan gewijd, hier en hier. Daarin bekritiseer ik JK (Jesse Klaver) dat hij zelf te weinig empathie toont voor de gevoelens en opvattingen van de gemiddelde PVV-stemmer. Over ieders begaan zijn met de toekomst van zijn kinderen: Hoe weet GL zo zeker dat alle mensen “hoe verschillend ook” net zo begaan zijn? Mijn indruk is een geheel andere. Zelfs binnen de autochtone bevolking zie ik al grote verschillen. Laat het zo zijn dat GL’ers zich grote zorgen maken over de toekomst vanwege het milieu, hun zorgen lijken totaal afwezig als we het hebben over de toekomst van de Nederlandse cultuur en haar erfgoed, en dan doel ik niet alleen op Zwarte Piet (waarover later meer). De zorgen daaromtrent blijken vooral aanwezig bij, juist, de PVV’ers. Ikzelf heb het geregeld gehad over zorgen om onze kinderen, kleinkinderen en weer hun kinderen. Het doemscenario dat mij zorgen baart – of nee, toegegeven, gewoon angst inboezemt – is dat Nederland islamiseert. Daarbij speelt mee dat ik de islam doodeng vind. Dat is geen vooroordeel. Sterker, het was juist vooroordeel toen ik nog het idee had dat de islam een religie is zoals de andere religies. Hoewel ik nooit een fan van religies in het algemeen ben geweest, was ik toch redelijk mild over religies. Voor de islam geldt echter dat mijn oordeel erover steeds negatiever werd naarmate ik er meer over te weten kwam. Blijkbaar kan vooroordeel ook een te rooskleurig beeld schetsen. Nu heb ik niet de illusie dat ieder ander mij gaat volgen in mijn negatieve oordeel over de islam en zelfs sluit ik niet uit dat mijn oordeel in de werkelijkheid toch net even teveel is doorgeschoten. Maar tegen GL’ers wil ik nog eens duidelijk zeggen: Jullie zijn òf ontzettend naïef of gewoon onwelwillend om kennis te nemen van ontzettend veel negatieve informatie over de islam.
Discriminatie
GL: “GroenLinks wil gelijke kansen voor iedereen. Het doet er niet toe of je wieg stond in Rotterdam of Rabat, of je gelovig bent of ongelovig, man of vrouw, homo of hetero, jong of oud. Discriminatie is verboden, maar komt in de praktijk nog vaak voor. GroenLinks wil discriminatie bestrijden. In Nederland, in de Europese Unie en daar buiten.”
Dat zijn natuurlijk mooie woorden, maar het zijn ook clichés die me duidelijk maken dat de werkelijkheid niet helemaal begrepen wordt. Voor de gemiddelde GL’er is het echter te moeilijk om te zien waarom het zulke clichés zijn. Er wordt door GL’ers druk met de wijsvinger gewezen naar andere landen die discrimineren. Maar Nederland en Europa worden beschouwd als gebieden waar discriminatie misschien wel nòg erger is dan elders, want ondanks dat de discriminatie in onze streken relatief veel minder is, zouden juist wij beter moeten weten en discriminatie helemaal en totaal moeten uitbannen. Nu ben ook ik een pleitbezorger van de rechten van de mens, waaronder het recht op gelijke behandeling. Maar ik ben ondertussen ook de mening toegedaan dat de rechten van de mens zoals vastgelegd in de UVRM, het EVRM en ook onze grondwet herzien moeten worden. Er zitten wel degelijk weeffouten in. Voor GL’ers is het herzien onbespreekbaar; er wordt echt heilig in de juistheid en compleetheid van die verklaringen geloofd. Serieuze discussie erover wordt in die kring nooit gevoerd. Ja, ze worden wel continu aangehaald om aan te tonen dat hier of daar zwaar gediscrimineerd wordt, maar er wordt geen enkel vraagteken bij gezet. Mijn grootste bezwaren zijn 1) dat sommige rechten geen recht doen aan onze natuur en 2) dat rechten worden misbruikt om kritiek te criminaliseren. Laat ik mij wat dat laatste betreft beperken tot de Nederlandse grondwet.
Martien Pennings vatte het alsvolgt samen: “Er zit een essentiële weeffout in zowel de universele verklaring van de Rechten van de Mens alsook in de Amerikaanse Constitutie alsook in Artikel 1 van de Nederlandse Grondwet: namelijk het gelijkstellen van aangeboren eigenschappen (ras, geslacht) met een identiteit waarvoor het individu zelf kiest (geloof, politieke overtuiging). Het is ook vanwege die weeffout dat Pim Fortuyn Artikel 1 van de Grondwet wilde schrappen: ideologiekritiek op de islam kon met behulp van artikel 1 worden gecriminaliseerd. En dat is dus precies wat er in toenemende mate gebeurt, via dat idiote begrip islamofobie.”
Wat het eerste betreft, dat de UVRM en het EVRM niet altijd recht doen aan onze natuur, ben ik tegenwoordig de mening toegedaan dat onze natuur er niet helemaal door onderdrukt mag worden. De rechten zijn uiteindelijk toch een rationeel verzinsel dat (heimelijk?) bedoeld was om ons allen verder te beschaven. Ik ben voorstander van beschaven, maar tegenstander van het geheel wegdrukken van onze natuur. Naar de praktijk vertaald betekent dit dat ik er begrip voor heb als groepen méér solidariteit voelen voor de eigen groep dan voor veraf staande groepen. Zoals de Balinezen hun erfgoed verdedigen tegen opkoop door rijke Amerikanen, zo hebben de Nederlanders het volste recht om Nederland, inclusief zijn erfgoed, voor zichzelf te willen houden. Zwarte Piet is cultureel erfgoed en zou als zodanig zelfs bij wet beschermd moeten worden, gezien alle bemoeizucht die de afgelopen jaren, keer op keer, de kop opstak. Ook breng ik begrip op voor kleine bedrijfjes die in hun personeelsbeleid liever wèl willen letten op bijvoorbeeld etniciteit. Dat is nu bij wet in principe verboden, ook als je goed kan beargumenteren waarom je als eigenaar groot belang hecht aan een zekere samenstelling van je teams. Als de ambtenaar die argumentatie van je niet ziet zitten, krijg je een boete. GL’ers vinden beboeten logisch en terecht. Dat kan, maar erger is dat erover discussiëren vrijwel onmogelijk is. Zulke discussies worden namelijk al snel afgekapt en de opponent zal worden belachelijk gemaakt en weggezet als racist.
Conclusies
Hierboven heb ik belangrijke kenmerken van GL’ers besproken waarmee ze zich duidelijk onderscheiden van PVV’ers. Erop terugziend denk ik dat het uiteindelijk toch wordt bepaald door de grootste zorg die deze mensen hebben, de zorg om het milieu op wereldschaal. Oplossingen vereisen de medewerking van alle landen op de hele wereld en daar hoort een soort van heilig geloof in de welwillendheid van alle gewone medemensen bij. Zonder zo’n vergaand geloof in de gewone medemens wordt de GL’er diep ongelukkig, zo vrees ik. Er zit voor hen niets anders op dan een constructie van standpunten te bouwen dat in elk geval dat geloof in de goedheid en bereidheid van alle andere gewone mensen in stand houdt. De PVV’er voelt die noodzaak niet en hoeft daarom ook niet daarmee rekening te houden bij het bouwen van de constructie van standpunten. Hun diepste zorg is een andere en hun waarneming van met name de islamitische medemens en de Europese politicus is ronduit pessimistisch; zelf noemen ze het realistisch. Joost Niemoller doopte zichzelf daarom tot Nieuw Realist.
Harde Woorden is de thuisbasis van het Sociaal Humanisme. In het gelijknamige boek, dat vorig jaar verscheen, vind je een uitgebreide analyse van de boven aangeroerde onderwerpen en vele andere onderwerpen. De ondertitel van het boek is “En dan?”. We kunnen wel alleen een analyse geven, maar er was ook behoefte om met oplossingen en een manier van aanpak te komen. Ik besef dat het gedachtegoed van het boek veraf staat van dat van de gemiddelde GL’er. Toch zou ook die het moeten lezen, al was het maar om de eigen ideeën eens een keer kritisch te toetsen.
Wat mijn kinderen betreft, hun recente mededeling dat ze nu voor GL zijn gaan flyeren hakt er bij mij natuurlijk best in. Ze zullen zo goed als zeker de komende jaren politiek actiever en actiever worden; aardje naar hun vaartje immers. Ik kan alleen maar hopen dat zij toch iets met bovenstaande kritieken zullen gaan doen en bij zullen kunnen dragen aan een nieuw geluid binnen GL.
PS. Toevallig was er vandaag een bericht in het nieuws dat zowaar wijst op een overeenkomst tussen GL en de PVV.
Pingback: Wie GroenLinks stemt, verbindt niet, maar sluit buiten – P. van Lenth
Pingback: Hoe deed Jesse Klaver het? – P. van Lenth