- Is ‘Critical (Race) Theory’ echte wetenschap? - 14 december 2021
- Het internet als mindblower en de mensenrechten als bron van onrust - 17 april 2021
- De ernstige fout in de UVRM: Universalisme - 11 februari 2021
Asiel is wat mij betreft een gunst, dus geen recht.
Wikipedia heeft het over asielrecht, wat al veel zegt over de status die het tegenwoordig heeft. Hoe het sinds 1950-1951 gelopen is lijkt me ook wel verklaarbaar. Er waren kort daarvoor (in 1948) mensenrechten opgesteld en er was wellicht een sterk gerezen besef dat de bestuurders van de staat moesten worden gedwongen te handelen op basis van een wet zonder onderscheid des persoons, dus niet op basis van hun eigen individuele voorkeuren. Men meende wellicht dat gunsten alleen kunnen worden verleend door individuen of kleine groepen, niet door abstracte entiteiten zoals een overheid of een zeer grote groep waar eenieder maar een klein deel persoonlijk kent.
Toch was het een fout om asiel officieel en idealiter wereldwijd tot recht te verheffen. Het leidt namelijk tot een aantal problemen:
- Asiel wordt alleen verleend onder strikte omstandigheden. Na afwijzing (bij de IND) kan de asielaanvrager in beroep gaan (bij de rechtbank) en na afwijzing daarvan nogmaals (bij de Raad van State). In Europa kan men daarna zelfs naar het Europees Hof toestappen. Advocaten hebben er een goede boterham mee en procedures duren mogelijk jaren. Al die jaren is het land verplicht te zorgen voor goede opvang en mag er niet terug- of doorgestuurd worden.
- Er wordt niet langer op de deugd en goedhartigheid van de burger een beroep gedaan. Die burger kan zich daarom ook niet meer deugend en goedhartig wanen wanneer het een asiel verleent.
- De burger wordt verplicht met een ‘rechtmatig’ asiel in te stemmen en wordt als slecht mens weggezet als deze kenbaar maakt eigenlijk niet achter die aanvraag te staan.
- Omdat de asielregels wettelijk, en bovendien internationaal, geregeld zijn is het de regering niet toegestaan per geval de volksvertegenwoordiging en de burgers te raadplegen.
- Mensen zullen sneller geneigd zijn hun eigen land te ontvluchten en zij zullen dan snel en graag kiezen voor een land dat zich bij het asielverdrag heeft aangesloten. Zij weten dat alleen de echte vluchteling asiel krijgt, maar zij weten ook dat zij eventueel de echte vluchteling kunnen simuleren.
Misschien ziet u dit alles niet als problemen. Ik wel. Vanwege punt 1 ontstaat bureaucratie die duur is en asielaanvragers jarenlange, mogelijk ijdele hoop geeft. Kinderen wennen ondertussen aan een land dat ze misschien weer moeten verlaten, met alle negatieve gevolgen voor hun ontwikkeling. Vanwege punten 2 en 3 ontstaat er frictie tussen de overheid en de burger. Die laatste voelt zich niet goed vertegenwoordigd, voelt zich gepasseerd en genegeerd. En de ene burger voelt zich mogelijk onheus bejegend als slecht mens door de andere burger als er vraagtekens bij de aanvraag worden gezet. Bij punt 4 is het vooral het internationale karakter dat het de regering onmogelijk maakt de volksvertegenwoordiging of de burger, bij referendum, te raadplegen. Verwijzend naar die internationale verplichtingen wordt in menig debat de mond gesnoerd van degenen die pleiten voor een kritischer behandeling van asielvragers. Door punt 5 tenslotte zijn de vluchtelingenstromen groter dan terecht is.
Wat kan hieraan gedaan worden? Ik denk dat we eerst en vooral hier te lande dat internationale verdrag buiten werking moeten proberen te stellen. (Alternatief is dat we dit verdrag bijstellen, maar dat doel zal meer tijd vergen.) Gelijktijdig kunnen we onze wet aanpassen. De beste aanpassing lijkt me dat de regering de mogelijkheid krijgt om over groepen die toestromen advies te vragen aan de Tweede Kamer of zelfs via een referendum. Momenteel is er toestroom vanuit Eritrea. Wat vinden de politieke partijen en de burgers van die toestroom? Asiel verlenen? Asiel weigeren? Maar ook moet het de burger van een gemeente worden gevraagd als de regering een asielcentrum in die gemeente wil openen. Vragen impliceert dat er om een gunst wordt gevraagd. Een gunst die geweigerd kan en mág worden. Anderen zullen natuurlijk zo het hunne gaan denken over de gunstweigeraars, maar die zullen op hun beurt weer het hunne denken over de gunstverleners. Hoe het ook afloopt, bij gunstverlening zal er in elk geval sprake zijn van een democratisch verkregen draagvlak. Draagvlak is er momenteel lang niet altijd, al blijft dat meestal onder de radar.
Tegenover het asielrecht stel ik het recht om asiel te weigeren. Laten we van asiel een gunst maken!
Dit blog is eerder gepubliceerd op 20 mei 2014.
