- Is ‘Critical (Race) Theory’ echte wetenschap? - 14 december 2021
- Het internet als mindblower en de mensenrechten als bron van onrust - 17 april 2021
- De ernstige fout in de UVRM: Universalisme - 11 februari 2021
Van de PVV wordt wel gezegd dat het geen democratische partij is omdat er geen lidmaatschap mogelijk is. Ik ben het daarmee oneens, want bij democratie gaat het erom dat je de wil van het volk belangrijjk vindt. Dat gezegd hebbende vermoed ik dat de PVV eerdaags toch de stap naar een ledenpartij maakt. Immers, hoe kan je anders het nodige kader verzamelen dat bereid is zich in de lokale politiek te roeren. Het zal betekenen dat er binnen de PVV meerdere meningen zullen gaan rondzingen en dat Wilders’ woord mogelijk niet langer allesbepalend zal zijn. Om interne conflicten te voorkomen zal er sterk worden gelet op loyaliteit. Dat is toch wel een dingetje.
Democratie
Maar laat ik eerst iets zeggen over democratie. Het is maar de vraag of een zuivere democratie echt mogelijk is. Immers, in een zuivere democratie zijn àlle burgers èchte democraten, dus mensen die bereid zijn de wil van het volk te volgen, dus mensen die bereid zijn hun eigen wil weg te drukken omwille van dat hogere doel. Voel je ‘m waarom dat niet echt mogelijk is? Er zijn in dat model geen mensen die gaan voor hun eigen wil.
Het theoretisch tegendeel van een democratie is een samenleving waar àlle burgers niets geven om de wil van het volk en volledig gaan voor hun eigen wil. Ook dat soort samenleving lijkt me in de praktijk onmogelijk, vandaar dat ik het al bij voorbaat een theoretisch tegendeel noemde. Ik zou trouwens niet weten hoe de Grieken zo’n type samenleving benoemden.
In die praktijk zitten we ergens tussen die extremen. Dan zijn er diverse vormen denkbaar. De eerste is dat sommigen echte democraten zijn en anderen slechts gaan voor hun eigen wil. Ook denkbaar is dat alle burgers een beetje democraat zijn op minder belangrijk gevonden thema’s en voor het overige de eigen wil het liefst aan anderen willen opleggen. Afijn, allerlei mengvormen zijn te bedenken waarbij het gaat om de variatie en score op een dimensionele schaal. Dan is iedere burger in een bepaalde mate democraat en voor het overige een potentiële dictator.
“Niet mijn president”
Toen Trump werd gekozen nam ik het vooral linkse mensen hardop kwalijk dat ze zich geen goede democraat betoonden. Duidelijk voorbeeld waren degenen die al meteen riepen dat Trump niet hun president is. Het had alles weg van onsportiviteit, van niet tegen je verlies kunnen. Maar toen hier de verkiezingsuitslag voor Wilders wat tegenviel, viel juist mij kwalijk te nemen dat ik me geen goede democraat betoonde. Ik had er de smoor op in, al ging ik niet de straat op met een bord waarop iets stond als “Rutte niet mijn premier”.
Ook kan ik me voorstellen dat een gekozen politicus in een latere fase alsnog protesten oproept. Die protesten zouden dan eerlijkheidshalve wel moeten komen van degenen die vòòr de politicus hadden gestemd. Daar speelt een belangrijk criterium een cruciale rol in: loyaliteit.
Loyaliteit
Een leider – partijleider, premier of president – verwacht terecht loyaliteit van zijn kiezers, maar nòg meer van de partijleden. Daarop wordt over het algemeen goed gelet binnen de partij en door politieke commentatoren. Een aspect waar echter nooit op wordt gelet is dat de kiezers en partijleden idem loyaliteit verwachten van de leider. Dan gaat het niet om sociale omgangsvormen, maar om loyaliteit aan de partijbeginselen en, meer concreet, aan de afgesproken keuzes. En juist op dat punt gaat het vaak mis. Dan blijkt juist de leider niet loyaal te zijn, door te gaan afwijken van tijdens de verkiezingen gedane beloften. Zodra de kiezers – dus zij die op de leider hebben gestemd – dat in de gaten krijgen, is hun eventuele protest zeer terecht. Zo’n leider pleegt dan immers verraad en er hoort wellicht een afzetting te volgen, zo niet goedschiks, dan maar kwaadschiks. Maar let op, dat type protestrecht is voorbehouden aan degenen die de leider op de figuurlijke troon hadden gezet. Degenen die al bij de verkiezingen tegen stemden, hebben niet dat type protestrecht, al zijn ze daarmee niet bij voorbaat de mond gesnoerd. Immers, als mensen echt last krijgen omdat de leider is gaan afwijken van de gedane beloften, dan is ook dat een grond voor protest.
Lokale politici voor de PVV
De PVV is momenteel op zoek naar mensen die bereid zijn het PVV-geluid in de lokale politiek te gaan uitdragen. Belangrijk is daarbij dat die mensen loyaliteit betonen, zo stelde een PVV-woordvoerder. We moeten hopen dat ook binnen de PVV wordt beseft dat het daarbij niet gaat om loyaliteit aan de persoon Wilders. Het gaat immers om loyaliteit aan de partijbeginselen en de huidige, afgesproken keuzes. Het is echt niet de bedoeling dat Wilders van lokale politici verwacht dat ze in de toekomst instemmen met èlke standpuntswijziging die hij zelf doormaakt. Sterker, die lokale pleitbezorgers mogen juist van Wilders verwachten dat hij zich al evenzeer loyaal opstelt ten aanzien van de partijbeginselen en de afgesproken huidige keuzes. Doet hij dat op zeker moment niet langer, even goede vrienden, maar dan is loyaliteit aan hem niet meer vanzelfsprekend, al zou het kunnen zijn dat zijn gewijzigde standpunt toch een echte verbetering is. Maar dan zal er door hem overtuigd moeten worden tijdens intern debat. Aan dwingelandij hebben PVV’ers – en gelukkig ook Wilders – een broertje dood. Blaffen doen mensen maar tegen hun hond.
