Cultureel autisme

Peter van Lenth
Volg me

filterbubbelZonet heb ik even op internet gezocht of de term al bestaat. Het moet met de huidige omvang van internet vreemd gaan wil je helemaal geen enkele hit vinden, en ook deze voldeed aan die verwachting. Dus ja, er waren wel wat referenties. Maar er lijkt nergens een serieuze theorie te zijn neergezet. Of had ik moeten doorgaan naar zelfs de allerlaatste pagina (144.000 hits)? Natuurlijk niet. Al na enkele pagina’s worden, eigenlijk altijd, de aangeboden sites totaal irrelevant. Wat dat betreft doet Google zich voornamer voor dan het in werkelijkheid is…

Cultureel autisme zou weleens een nuttige term kunnen blijken te zijn. Tot nu toe moeten we het doen met een term als de filterbubbel (Eli Pariser, ‘The Filter Bubble – What the Internet is Hiding for You’), of informatiebubbel zo je wilt. De kranten staan er alweer een tijdje vol mee: het idee dat we allen de wereld beschouwen vanuit de eigen bubbel en er maar niet in slagen het perspectief van de anderen aan de overkant van de kloof te kiezen; het idee dat onze maatschappij gepolariseerd is en dat zeker de radicalen niet in staat zijn zich een voorstelling te maken van het denken van andere radicalen. Autisme heb je in soorten en maten, maar het gaat altijd om een informatieverwerkingsstoornis. Wie geen autisme heeft, gebruikt alle sensoren ten volle en maakt van de informatie die elke seconde weer binnenkomt heel snel een efficiënte analyse. Bij iemand met autisme hapert dan minstens een van de sensoren en komt de analyse veel moeizamer tot stand.

Bij autisme is sprake van een lichamelijke beperking, met name van de hersenfunctie. Maar er lijken genoeg aanwijzingen dat het functioneren van de hersenen eveneens wordt gestuurd door de cultuur waarin we opgroeien. Alleen al de alfabetisering leidt ertoe dat facetten van de hersenen sterk doorontwikkelen, wellicht ten koste van andere facetten. Wie dan bijv. analfabeet blijft, zal bepaalde doorgroei missen. Of wie in een kunstzinnig milieu opgroeit, zal meer kans hebben op vaardigheid op de piano of een ander muziekinstrument. Of wie elke dag 10 kilometer moet lopen voor water, zal meer tijd besteden aan mijmeren, stel ik me zo voor, met ook weer gevolgen voor de hersenontwikkeling. Of wie als kind te weinig van bepaalde voedingsstoffen binnenkrijgt, zal zomaar daardoor een achterstand in de hersenopbouw kunnen oplopen. Of wie het moet doen met de verhalen bij het kampvuur waar anderen hun informatie halen van tv, krant en – tegenwoordig – internet, zal minder intellectuele prikkels krijgen of misschien juist minder risico op overprikkeling lopen. Uiteindelijk kunnen culturele verschillen dus zodanig zijn dat er hersenen ontstaan die een bepaald gezichtsveld onmogelijk nog kunnen betrekken. Voor degenen die dat gezichtsveld wèl hebben weten te betrekken kan het overkomen als cultureel bepaald autisme. Maar tegelijkertijd kan er andersom al evenzeer sprake zijn van cultureel autisme, bijv. als de intellectueel nooit goed getraind is in het doorleven van de eigen natuurlijke driften.

De komende tijd moet duidelijk maken of we met de term wat kunnen.

Getagd , , . Bladwijzer de permalink.

Over Peter van Lenth

Vroeguh was ik hartstikke links en gaf ik op rechts af. Maar ja, de tijden veranderen en ik ben tot nieuwe inzichten gekomen. Welke? Lees mijn artikelen.

Één reactie op Cultureel autisme

  1. Pingback: Ontstijgt Trouw de MSM? Helaas, nee… | PvanLenth

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *