- Is ‘Critical (Race) Theory’ echte wetenschap? - 14 december 2021
- Het internet als mindblower en de mensenrechten als bron van onrust - 17 april 2021
- De ernstige fout in de UVRM: Universalisme - 11 februari 2021
Waarom lezen linkse mensen geen Elsevier, Telegraaf, e.d.? Ik zal het u zeggen.
Van oudsher hebben tijdschriften en kranten een imago op de lijn links-rechts. Verder wordt hen een mate van geïnformeerdheid en genuanceerdheid toegedicht. Ergens in het verleden heeft ook een links iemand een keertje geëxperimenteerd door de Elsevier of Telegraaf in te kijken, na eerst de mening van linkse vrienden of familie tot zich te hebben genomen. Dat laatste is niet onbelangrijk. Uit psychologische experimenten is duidelijk gebleken dat mensen een bepaalde lengte eerder een meter noemen als anderen net even daarvoor ook aangeven het vrij duidelijk een meter te vinden. Die anderen waren dan handlangers in het experiment, dus mensen die bewust een leugentje verkondigden, want in werkelijkheid was de lengte niet eens in de buurt van een meter. De invloed van vrienden en familie op de meningsvorming over een jou verder nog vrij onbekend medium is gewoon aanwezig. In het geval van het beoordelen van artikelen is bovendien sprake van een sensitiviteit – een selectief lezen – die de al bestaande mening liever moet ondersteunen dan tegenspreken. Immers, stel dat een tijdschrift veel artikelen bevat die de eigen mening tegenspreken, dan betekent dit dat er werk aan de winkel is, dat je een periode tegemoet gaat waarin je het eigen bolwerk van standpunten moet gaan bijstellen. Liever lezen we iets dat dit bolwerk bevestigt, en dus versterkt. Al met al is de kans heel erg groot dat het experiment, het een keertje lezen van een als rechts bekend staand blad, erin uitmondt dat het blad al na enig geblader weer terzijde is gelegd en voortaan nooit meer ingekeken wordt. (Het ter hand nemen werd door sommigen misschien zelfs ervaren alsof je een soort van neonazistisch blaadje geopend had; liever iets voor de salontafel bij de kapper en zeker niet iets voor in de bladenbak thuis.) Verder voegt zo iemand zich bij de groep die, al of niet daarnaar gevraagd, meteen klaar staat met een hard oordeel over het blad: “Oh, die? Hartstikke rechts, ongenuanceerd en waardeloos, joh”. Een standpunt dat ook tientallen jaren later nog rustig, en schaamteloos, gedeeld wordt. En al die jaren laten deze linkse mensen zich voornamelijk over de wereld informeren door wat zij de linkse media noemen. Hooguit nemen zij nog wat extra info tot zich via media die een neutraal imago hebben; laten we als voorbeeld daarvan het NOS-journaal gebruiken. Neutraal wil dan zeggen dat die media de linkse en rechtse lezing weergeven èn respecteren zolang die maar niet radicaal of extremistisch is. De in hun ogen radicale en extremistische meningen worden door de neutralen wel vermeld, maar slechts mondjesmaat en altijd met woorden die duidelijk moeten maken dat het dan gaat om radicale en extreme meningen, bij wijze van waarschuwing, wel te verstaan. Je kan het herkennen aan de expliciete vermelding ervan: “De rechts-extremistische partij dit-en-dat …”. Opdat u maar weet waarmee we te maken hebben en ‘dat we u hebben gewaarschuwd’. Het is natuurlijk een beschrijving van de term ‘neutraal’ die ertoe zou moeten leiden dat we de term steeds tussen aanhalingstekens zetten. Die neutrale media zijn dus niet echt neutraal.
Maar Elsevier en Telegraaf zijn ook in de ogen van neutrale media niet radicaal of extremistisch en toch worden zij volkomen overgeslagen door linkse mensen. Nu zou het zo kunnen zijn dat gematigd linkse mensen die media toch wèl af en toe lezen en dat slechts de – daar gaan we – meer radicale linkse mens ze ongelezen, zelfs als het even kan ongezien, overslaat. Mocht dit zo zijn, dan kan ieder links persoon voor zichzelf nagaan tot welk deel van links hij/zij blijkbaar behoort in de ogen van de neutrale/gematigde media.
Mijn stelling van de dag is dat linkse mensen de waarheid geweld aan doen en zichzelf eenzijdig informeren door Elsevier en Telegraaf (als voorbeelden natuurlijk) haast principieel niet te lezen. Een ooit gevormd oordeel zou bij tijd en wijle weer eens opnieuw getoetst moeten worden, om twee redenen. De eerste reden is dat het medium zelf veranderd kan zijn. Zo kan een ooit breed geuit oordeel dat het zich altijd beperkt tot te simpele verklaringen door een redactie zijn opgepikt en ertoe hebben geleid dat er tegenwoordig eerst meer gedegen onderzoek wordt verricht voordat wordt gepubliceerd. Ook kan het zo zijn dat mensen die een conservatief imago hebben gevoeliger zijn voor gevaar dat de cultuur bedreigt, waardoor uitgerekend bij hen heden ten dage alarmbellen gaan rinkelen die maar niet af willen gaan bij progressieve mensen. En dat daardoor de als rechts bekend staande media eerder de alarmistische artikelen over dat gevaar bevatten, terwijl de als links bekendstaande media er veel minder over publiceren en dan bovendien erover schrijven in bewoordingen die suggereren dat het allemaal wel meevalt. De tweede reden is dat je zelf veranderd kan zijn. Je bent ouder en misschien toch weer wat wijzer geworden, je vriendenkring is misschien wat veranderd en je bent ook misschien wat onafhankelijker van de mening van die vrienden geworden.
Mijn hoop van de dag is dat je links bent (en blijft) en desondanks toch media zoals Elsevier en Telegraaf wat vaker lezen gaat.
Er is trouwens de afgelopen 10-20 jaar een hele rits media op internet ontstaan die met beduidend minder financiële middelen toch hun uiterste best doen ons te informeren over de wereld. Deze media confronteren ons weer met standpunten en feiten (waaronder nieuwswaardige feiten) die je ook niet in Elsevier of Telegraaf zult aantreffen. Dat wil niet zeggen dat het dùs verspreiders van nepnieuws zijn. Het betekent eerder dat ook redacties van media als Elsevier en De Telegraaf ergens een grens trekken. Dat kunnen legitieme redenen zijn, zoals de noodzaak dat iets wel eerst beter bewezen moet zijn, maar ook andere, zoals commerciële redenen. De informatie die ik tot me neem omvat wèl die alternatieve media op internet. Ik ben erg blij met die informatie, want het maakt me overduidelijk dat er een ernstige bedreiging van onze cultuur gaande is. Bij het verdedigen van onze cultuur hebben we absoluut de hulp van alle linkse mensen nodig. Eendracht op dat punt is essentieel. Het gaat nu even niet om de vraag of we een kapitalistische, liberale, socialistische en/of klimaatneutrale samenleving moeten nastreven. Die vraag wordt wat mij betreft pas weer belangrijk als éérst ook alle linkse mensen tot de overtuiging zijn gekomen dat de bedreiging van onze cultuur reëel is en met alle middelen bestreden moet gaan worden.
Het gaat mij om de mensen die zichzelf (nog steeds) links vinden. Mijn hoop is dat juist zij gaan inzien dat het onderwerp zowel op rechts als op links (hoe je dat ook invult) zorgen moet baren.