- Is ‘Critical (Race) Theory’ echte wetenschap? - 14 december 2021
- Het internet als mindblower en de mensenrechten als bron van onrust - 17 april 2021
- De ernstige fout in de UVRM: Universalisme - 11 februari 2021
Prof. Paul Cliteur
Occidentofobie is een samentrekking van occident en fobie. Occident is een synoniem voor Het Westen, omdat de occident het punt is waar de zon ondergaat, en dat is toevalligerwijs altijd in het westen. (Hoe het dan moet met mensen in bijv. Hawaii die in het westen dat waarnemen wat bij ons bekendstaat als Het Oosten, weet ik nu even niet.) Fobie is angst, of eigenlijk weerzin, of eigenlijk haat. En dan weer eigenlijk van dat alles een te grote hoeveelheid, dus teveel angst, teveel weerzin, teveel haat. Volgt u het nog?
Angst, weerzin en haat
De sprong van angst naar haat is niet volkomen logisch. Het vergt veel goede wil om de uitleg van die sprong te accepteren. In elk geval staat weerzin niet voor niets in dat rijtje; het moet de sprong wat makkelijker maken. Het idee is dat iemand zodanig veel angst voor iets heeft dat er ook een sterke afkeer is, ofwel tot willen weren, tot weerzin. Denk aan een fobie voor spinnen. Geconfronteerd met een spin zal zo iemand het gezicht afwenden en een paar stappen terug doen; de confrontatie zo vermijdend. Maar de fobie zal ook de sterke negatieve emotie ‘haat’ oproepen. Wat we dus zien is dat weerzin en haat een praktisch gevolg zijn van de angst; niet de oorzaak. Comprendre?
Islamofobie is dan angst voor de islam en occidentofobie angst voor Het Westen. Beiden uiten zich dan in weerzin en haat, zo stellen degenen die de termen hebben gemunt.
Bij occidentofobie gaat het niet alleen om haat tegen Het Westen vanuit andere culturen. Nee, ook binnen de Westerse cultuur zelf is er sprake van occidentofobie. Het lijkt dan te gaan om zelfhaat, maar je zou kunnen volhouden dat je weliswaar Westerling kan zijn en toch niet jezelf haat, maar wel vele anderen in je eigen gemeenschap. Overigens heeft Thierry Baudet voor die zelfhaat reeds de term oikofobie gemunt, waarbij die term is losgekoppeld van haat tegen Het Westen en dus ook toepasbaar is bij andere culturen.
Een spiegel voorhouden
Waarom muntte Paul Cliteur afgelopen week het woord occidentofobie? En nog intrigerender: Waarom pleitte hij voor meldpunten en juridische strafwetgeving? Diverse columnisten vielen hem erop aan en zelfs waren er die hem normaal gesproken goedgezind zijn en toch hem nu afvielen. Neem zijn geestverwant Nausicaa Marbe, die vond zijn introductie van het woord een goede zaak, maar vreesde ook dat hij de juridische voorstellen serieus bedoelde; iets waar zij van gruwde. Wat ging daar mis?
Ik denk dat Cliteur een manier zocht om degenen die hard ingrijpen tegen islamofobie propageren een spiegel voor te houden. Zo van:
Wat jullie voorstellen kunnen we ook zo inregelen dat het zich uitgerekend tegen jullie zelf zou keren. Is dat wat jullie echt ervoor over hebben? Denk nog eens goed na.
De mensen die hij de spiegel voorhoudt zitten op cruciale posities, niet alleen binnen de politiek, maar ook binnen de rechtspraak, bij justitie, in gemeenteraden, onder wethouders, burgemeesters, noem maar op. Die mensen zijn wel degelijk druk in de weer om, serieus, islamofobie een officiële status te verschaffen in strafrecht (en gemeentelijke verordeningen die de openbare orde moeten regelen). Wat die mensen volgens Cliteur daarmee bereiken is dat critici van de islam al snel de mond worden gesnoerd. En dat vindt hij uiterst merkwaardig, want juist islamkritiek zou door Het Westen gekoesterd moeten worden en zeker niet juridisch bestreden. Ik ga ervan uit dat Cliteur ook occidentofobie niet juridisch wil bestrijden, al doet hij in zijn artikel dus wel net alsof.
Het immuunsysteem van onze cultuur
Ik ga er verder van uit dat Cliteur nog steeds denkt dat onze Westerse cultuur vooralsnog voldoende andere manieren heeft om zich te weren tegen ondermijning. Anderen zijn daarover pessimistischer. Met name gewone, islamkritische burgers hebben zo hun twijfels over de actuele weerbaarheid van onze cultuur. En juist onder hen blijken de voorstellen van Cliteur – zoals het meldpunt – goed te vallen. Men zou dat negatief kunnen uitleggen als dat er onder die lui nogal wat ondemocratische types zouden zitten die een dictatuur door een sterke leider wel zien zitten. Ik betwijfel dat echter. Ik maak onderscheid tussen primaire reacties en reacties na een goed debat waarin argumenten goed naar voren kwamen. Ik denk dat diezelfde mensen namelijk wel gevoel hebben voor de spiegel en beseffen dat juridisch straffen zich dan net zo goed tegen hen kan keren en dat het dus maar beter genuanceerd en met mate – d.w.z. slechts in extreme gevallen – moet plaatsvinden.
Meldpunt
Wat ik ook waarnam was dat mensen juridische straffen in eerste instantie niet zo zien zitten, maar een meldpunt wel een legitiem middel vinden om mooi in kaart te brengen wie er nou eigenlijk occidentofoob bezig zijn en welke schade zij dreigen aan te richten. Ik behoor tot die groep en ben bovendien voorstander van het expliciet noemen van namen van occidentofoben.
Wie onze cultuur illegitiem ondermijnt moet daarop aanspreekbaar blijven, ook na de paar jaar regeringsverantwoordelijkheid. Illegitiem is het als er vele waarschuwingen in de wind geslagen werden en de ernst van de consequenties groot was. Ja, diplomaten, ministers en regeringsleiders zijn tot op zekere hoogte immuun, maar wie willens en weten de eigen democratie en Westerse waarden ondermijnt mag van mij die immuniteit worden afgenomen, ook door latere generaties.
Voor de goede orde, voor persoonlijk straffen is overigens geen dictatuur nodig. Ook in de democratische spelregels blijkt ruimte voor persoonlijk afstraffen van wetgeving die de democratie zelve ondermijnt. Even terug naar de bakermat van onze democratie, het oude Griekenland. Ik citeer van deze pagina:
Elke man die een politiek voorstel had ingediend kon aangeklaagd worden omdat zijn voorstel niet in overeenstemming zou zijn met de bestaande wetgeving. Mocht de aanklager gelijk krijgen van de jury, dan werden ook de eventuele besluiten van de volksvergadering volgend op het voorstel ongeldig verklaard. De voorsteller, de beklaagde dus, werd beboet.
