- Is ‘Critical (Race) Theory’ echte wetenschap? - 14 december 2021
- Het internet als mindblower en de mensenrechten als bron van onrust - 17 april 2021
- De ernstige fout in de UVRM: Universalisme - 11 februari 2021
Cultuurmarxisme. Gramsci. Counterculture. NewLeft. Zomaar wat termen die gebruikt werden in het debat dat bij Buitenhof (presentator: Paul Witteman!) plaatsvond tussen Sid Lukkassen en ene Casper Thomas, journalist bij De Groene Amsterdammer. Wie het debat niet heeft gezien, kan dat nu alsnog even doen. Daarna praten we verder…
Cultuurmarxisme is geen makkelijke kost
Ik moet toegeven dat het verhaal van Lukkassen geen makkelijke kost was. Het was zelfs zulke taaie kost dat menig ongeïnteresseerde vast en zeker de conclusie trok dat ‘ie maar wat uit zijn nek zat te lullen. Hetzelfde verwijt hadden ze ook zijn opponent kunnen maken, maar die kwam er in elk geval bij Joop.nl buitengewoon goed van af. Die had zelfs glorieus het debat/duel gewonnen en de “extreemrechtse complottheorie volledig afgeserveerd“, althans volgens Joop.nl dus. Ik zie dat volstrekt anders, uiteraard.
Die Thomas had overigens wèl een vrij consistent verhaal, waarmee ik dus niet zeg dat hij gelijk heeft. Wel heeft het nut zijn redeneerlijn en argumenten te overdenken, want alleen dan kan je goed afwegen of praten over cultuurmarxisme nut heeft.
Meent rechts een complot van cultuurmarxisten te hebben blootgelegd?
Een voorname kritiek van Thomas is dat cultuurmarxisme als term is uitgevonden op rechts om links te kunnen framen en dat rechts ermee suggereert dat links een complot volgt om de westerse cultuur van binnenuit te veranderen. Lukkassen reageerde daarop door te stellen dat het niet gaat om een centraal geleid complot, wel dat het idee (in den beginne het idee van Gramsci) van een ‘mars door de instituties’ heel veel linkse mensen, zo vanaf de jaren zestig, erg aansprak en dat die mars ook daadwerkelijk blijkt te hebben plaatsgevonden. Je zou dus anno 2017 kunnen kijken of die instituties echt overbevolkt zijn met linkse (marxistische) mensen. Het hele idee van een complottheorie kan het beste worden vergeten, want zeker de serieuzere critici van het cultuurmarxisme zullen dat ontkennen.
Heeft rechts een niet bestaande ideologie blootgelegd?
Een andere voorname kritiek van Thomas was dat de term ‘cultuurmarxisme’ een fictief idee en een heel glibberig begrip is. Er is volgens hem helemaal geen ideologische stroming binnen links geweest die zich beriep op cultuurmarxisme en waar men zich cultuurmarxist noemde. Dat laatste is vast waar, maar is het daarom onterecht om zo’n term te munten? Ik denk van niet. Zo kan ik me ook niet herinneren dat er ooit een groep was die eerst zichzelf profileerde als ‘kapitalisten’ en pas daarna door hun opponenten zo gemunt werd. Het was Marx die de term populariseerde. Waarom? Omdat het hem in staat stelde het gedrag van bepaalde groepen te duiden. Idem kan het munten van de term ‘cultuurmarxisme’ iets duiden dat, althans naar het idee van mensen als Sid Lukkassen, wel degelijk bestaat en zodoende een handvat aanreiken bij het debatteren over dat gedrag.
De term zou besmet zijn
Ook was het opvallend dat Casper Thomas al meteen (dus meteen!) begon met het verbinden van de term aan ondergrondse activiteiten, aan fascisme, aan de witte nationalisten (supremacisten), aan antisemieten, aan complotdenken en ook aan Breivik. Zo, die les kreeg het publiek dus maar mooi meteen even mee van hem. Opdat ze al vanaf het begin zouden weten hoe je moet luisteren naar bijvoorbeeld die verder nog onbekende Sid Lukkassen. “Weest allen op uw hoede voor die man!“, was dus zijn impliciete boodschap. Vals spel natuurlijk. Zo hoort het in een eerlijk debat niet te gaan. Het is spelen op de man zonder de indruk te wekken dat je speelt op de man. Lukkassen diende hem daarop goed van repliek, maar zoals ik al eerder stelde, het is maar de vraag of de luisteraars (ja, je moest goed luisteren) het allemaal goed konden volgen. Uit eigen ervaring weet ik dat het even duurt voordat het kwartje valt. De maatschappijkritiek van mensen als Lukkassen is wel degelijk coherent, maar verre van simpel, althans in het begin. Later valt alles op zijn plaats en dan blijkt het model buitengewoon krachtig om te ontleden wat er toch zoal mis is in onze maatschappij.
De kern van de maatschappijkritiek
De kern van de kritiek die Lukkassen et.al. hebben begint, volgens mij, met de constatering dat vanaf de jaren zestig bij links, met name bij hen die zich baseerden op Marx, gaandeweg het besef doordrong dat de socialistische revolutie er nooit zou gaan komen en dat het beter was om zich dan maar te nestelen op machtige posities om van daaruit de maatschappij te veranderen. Hierboven schreef ik al over Gramsci. Ik herhaal de strekking van die zin nog maar even: Het idee (in den beginne het idee van Gramsci) van een ‘mars door de instituties’ sprak heel veel linkse mensen, zo vanaf de jaren zestig, erg aan en die mars blijkt ook daadwerkelijk te hebben plaatsgevonden.
Goed, dat was dus de constatering. Maar daarmee heb je nog geen kritiek. Nee, de kritiek houdt in dat deze linkse mensen massaal een aantal denkfouten hebben gemaakt en dat we daarom nu opgezadeld zitten met mensen op machtige posities die conform die denkfouten handelen en, door de aard van dat handelen, ervoor zorgen dat de grondvesten van de westerse cultuur naar de verdoemenis gaan. Deze linkse mensen hebben sinds de jaren zestig ontzettend veel westerse culturele normen en waarden ter discussie gesteld én ook daadwerkelijk weten te veranderen. Voor een aantal daarvan kan hen lof worden toegezongen, maar uiteindelijk zijn ze schromelijk doorgeschoten in hun honger om de westerse cultuur om te vormen. Waar ze tot op de dag van vandaag ervan overtuigd zijn dat die omvormingen juist en door het merendeel gewenst zijn, zijn critici als Lukkassen ervan overtuigd dat bepaalde omvormingen heel erg slecht voor de westerse cultuur zijn en bovendien door een meerderheid juist niet gewenst worden.
Over minderheden die onderdrukt worden
Een voorname gedachte van veel linkse mensen zou zijn dat minderheden moeten worden beschermd tegen de meerderheid. Een andere, ermee verwant trouwens, zou zijn dat diversiteit een goede zaak is. Terwijl er inderdaad een aantal minderheden zijn die wel wat bescherming verdienen, zijn er in werkelijkheid ook vele minderheden te bedenken die je als maatschappij helemaal niet moet willen beschermen. Dat zijn minderheden waartegen je als maatschappij zou moeten zeggen dat ze er echt het beste aan doen te worden zoals de rest. Idem is diversiteit geen goede zaak als dat inhoudt dat er ‘diversen’ rondlopen die het slecht voor hebben met de rest. De kritiek is dan dat cultuurmarxisten veel te tolerant zijn voor lieden die zelf intolerant zijn jegens de westerse cultuur, met zijn normen en waarden over bijvoorbeeld democratie en vrijheid van meningsuiting.
Lange tijd deerde rechtse kritiek links niet, nu wel
Men zou kunnen stellen dat rechts altijd de bron is geweest van kritiek op links. Toch is dat niet helemaal waar. De nodige kritiek kwam eigenlijk van binnenuit links. Laat ik nou de indruk hebben dat de beschuldiging van cultuurmarxisme eigenlijk ook van binnenuit komt. Wie goed observeert zal vaststellen dat veel van de critici een geschiedenis binnen links hadden en door de aard van hun kritiek door hun linkse vrienden werden uitgekotst en ingedeeld bij het rechtse kamp, nee zelfs bij het extreemrechtse kamp. Van lieverlee gingen deze uitgestotenen zich dan maar rechts noemen; ze moesten toch wat.
Jarenlang kostte het hen grote moeite te komen met een coherente en fundamentele kritiek. Er was een steeds dieper wordend besef dat hun voormalige vrienden fout bezig waren, maar in hun kritiek kwamen ze nooit echt veel verder dan een kritiek op hoe er werd omgegaan met een actueel onderwerp. Het is opvallend dat de laatste jaren grote sprongen voorwaarts zijn gemaakt en er nu eindelijk een fundamenteel en kritisch verhaal op stoom komt dat door deze uitgestotenen breed blijkt te worden gedragen. Het is lang geleden dat (gevestigd) links zo zwaar én fundamenteel bekritiseerd werd. Hopelijk leidt het ertoe dat de kritiek aanslaat en links gaat inzien hoe het cultuurmarxisme als drijfveer werkt. Een partij als de PvdA zou zomaar weer groot kunnen worden als het zich al die kritiek echt zou gaan aantrekken. Een naamswijziging is dan trouwens wel op zijn plaats, want ‘de arbeid’ is allang niet meer het thema dat bindt. Dat thema hoorde bij het economisch marxisme, waar het cultuurmarxisme een tegenreactie op was. Dat economisch marxisme beleeft alleen in Noord -Korea en Venezuela nog iets van hoogtij, en dat bedoel ik ironisch.
Update 12 sep. 2017
Een meer dan interessante video over het hier besproken debat, gemaakt door Paul Nielsen.
[youtube https://www.youtube.com/watch?v=FT-uSWynxKU&w=854&h=480]
Pingback: Mogen we wel spreken over cultuurmarxisme? | PvanLenth
Pingback: Blinde vrouw wordt niet begeleid langs de schappen – Schande, dùs naar de rechter | PvanLenth
Pingback: Kritiek op artikel 2 van de EU – Vrijheden III | PvanLenth
Ik las zojuist je bericht over het framen door Buitenhof; partijen die als extreem rechts worden weggezet. Doe je in dit artikel niet precies hetzelfde?