- Is ‘Critical (Race) Theory’ echte wetenschap? - 14 december 2021
- Het internet als mindblower en de mensenrechten als bron van onrust - 17 april 2021
- De ernstige fout in de UVRM: Universalisme - 11 februari 2021
Op de opiniepagina van De Volkskrant, onder de titel “Stel democratische eisen aan politieke partijen“, kregen vandaag Esther Janssen en Martine Beijerman, respectievelijk advocate en wetenschappelijk onderzoekster aan de UvA, de gelegenheid om ons ervan te overtuigen dat een politieke partij ook echte leden moet hebben, wil het mogen meedoen aan verkiezingen. Wat een gotspe. Alsof een eenmanspartij vanzelf tot een dictatuur leidt, mocht het een meerderheid halen, en alleen een ledenpartij een garantie vormt dat de democratie een democratie blijft.
Over interne machtsstrijd en mollen
De praktijk is dat leden van een ledenpartij op allerlei punten een afwijkende mening kunnen hebben en er zodoende altijd sprake is van een machtsstrijd, want er kan natuurlijk maar één beleidslijn zijn. Daar komt nog eens bij dat een zich democratisch noemende ledenpartij iedereen vrij zal willen laten om lid te worden en er dientengevolge ook mollen lid worden. Mollen die als eigenlijke opdracht hebben de partij van binnenuit te saboteren. Saboteren namens een andere partij of namens een obscure groepering of desnoods uit eigen motief. Van een interne machtsstrijd heeft een eenmanspartij als de PVV (want daarop richten beide schrijfsters zich expliciet) een stukje minder last. Of ze gevrijwaard zijn van mollen valt nog te bezien. Janssen en Beijerman zijn zich ook wel ervan bewust dat interne machtsstrijd een partij zelfs kan kapotmaken. Ze schrijven:
Dat Wilders graag de touwtjes strikt in handen houdt, is tot op zekere hoogte begrijpelijk. De chaos en interne partijruzies van de LPF in 2005 liggen vers in het geheugen.
Islamofoob
Maar daarna gaan ze los op die partij. Hun sterkste argument lijkt te zijn dat zelfs degenen die via de kieslijst gekozen zijn geen lid kunnen worden en daarom geen echte inspraak hebben. Het zou ten grondslag liggen aan de diverse afsplitsingen die de PVV in de loop der jaren troffen. En dan hebben ze, wat mij betreft, dè uitspraak die alles zegt:
Zo zagen veel PVV’ers zich afgelopen jaren genoodzaakt de partij te verlaten vanwege Wilders’ islamofobe standpunten en gebrek aan mogelijkheden intern bij te sturen.
Die uitspraak zegt alles, want mocht het echt zo zijn dat die kamerleden zich afsplitsten omdat ze vonden dat Wilders islamofoob is, dan waren het in feite mollen.
Het recht van een individu om gekozen te worden
Ook wijzen ze op de Duitse grondwet, die een eenmanspartij verbiedt. Goed, dat moeten de Duitsers dan maar zelf weten. Waarom dat hier niet is, hebben Janssen en Beijerman uitgezocht. Zij bevonden dat alhier het idee was dat zelfs een individu gekozen moet kunnen worden. Mij lijkt dat een gezonder idee dan wat de Duitsers erover hebben. Wel wordt nu een bepaald gevolg van het Nederlandse idee duidelijk:: Wat te doen als dat individu meer stemmen verwerft dan genoeg is voor één zetel?
We zouden natuurlijk bij wet kunnen regelen dat die politicus ook dan slechts recht heeft op één zetel. Toch zou dat wat raar zijn. Immers, als de helft van het volk zich helemaal kan vinden in de standpunten van die ene persoon, dan zou je dat ook weerspiegeld willen zien in de Tweede Kamer. Daarom is het niet raar dat die ene persoon in de gelegenheid wordt gesteld andere mensen voor te stellen voor die extra zetels.
Ziedaar wat Wilders deed. Hij vroeg diverse mensen of ze bereid waren zo’n zetel in te nemen zonder meteen een lidmaatschap te eisen. Wel gaf hij hen aan dat hij bij interne discussies altijd goed naar ze zou luisteren. Blijkbaar overtuigde hij voldoende mensen en de afsplitsingen zijn alweer een tijdje opgehouden. Deze zetelhouders zijn blijkbaar voldoende tevreden over zijn leiderschap.
Democratie moet zitten in het hoofd en het hart
Mij lijkt democratie eerder te zitten in het hoofd en het hart. Het gaat dus meer om de inborst van de politicus. Je kan een partij hebben met duizenden leden die de democratie willen beperken tot de eigen groep of zelfs dat niet. En je kan een eenling hebben die heel erg eraan hecht dat de meningen van de bevolking vertaald worden naar beleid en die de eenheid wil bevorderen.
Dat gezegd hebbende, de PVV doet er wel goed aan toch een ledenpartij te gaan inrichten nu het besloten heeft te gaan meedoen aan de gemeenteraadsverkiezingen. Wilders gaat zich echt niet bemoeien met elk standpunt in elke gemeente, dus de structuur die voor het landelijke geldt kan beter niet op het gemeentelijke niveau worden toegepast. Wel kan de PVV van elk lid gaan vragen een aantal essentiële basisbeginselen te onderschrijven. Dat zal Wilders dan trouwens ook zelf moeten gaan doen, want niet alleen heeft hij er recht op te weten of een lid achter zijn standpunten staan, maar die leden hebben er evengoed recht op te controleren of hij zelf nog steeds staat achter die basisprincipes. Mocht hij op zeker moment een basisprincipe willen bijstellen, dan zal daar toch over moeten worden gepraat met die leden. Immers, als je gemeenteraadslid voor de PVV bent geworden en politiek leider Wilders besluit eigenhandig om zijn standpunt over, zeg eens wat, immigratie 180 graden om te gooien, dan zou dat raadslid zich zeer waarschijnlijk niet meer thuis voelen in die partij. Tenzij het een meeloper zou zijn die met alle winden meewaait. Maar dat zijn PVV’ers niet, geloof mij.
