- Is ‘Critical (Race) Theory’ echte wetenschap? - 14 december 2021
- Het internet als mindblower en de mensenrechten als bron van onrust - 17 april 2021
- De ernstige fout in de UVRM: Universalisme - 11 februari 2021
Vandaag vernam ik voor het eerst over reclamezuilen die een verborgen camera bevatten waarmee wordt geregistreerd hoeveel mensen naar de reclame kijken, ja zelfs naar welk deel ervan, hoe ze erop reageren, wat hun sekse is en ook hun leeftijdscategorie. Het NRC had echter het bericht al op 11 september.
Dit soort binnendringen in onze privacy is al even ongewenst als wat Snapchat en Google Glass probeerden. Daarom ben ik maar weer gaan grasduinen in de artikelen die ik daarover schreef.
Google Glass en Snapchat
Rond 2013 speelde de discussie over Google’s Glass, de bril die in staat is om te filmen en details van die beelden zelfs per direct op internet op te zoeken. Alle kritiek dreigde het imago van Google meer te schaden dan hen lief was en Google’s bazen besloten het project aan te passen. Er is sindsdien wel doorontwikkeld, maar het ziet ernaar uit dat de toepassing beperkt gaat worden tot doelen als operaties en verkenningen in diepe grotten. Met andere woorden, het wordt een dingetje in het professionele circuit en niet in het publieke domein. Mooi zo.
Even later introduceerde Snapchat een variant daarvan. Ze hopen dat de bevolking ondertussen het hoofd te moede heeft gelegd en dat hun mildere variant wèl geaccepteerd zal worden. Ik hoop echt van niet. In elk geval weet ik wel wat ik ga doen zodra ik iemand met zo’n bril op straat tegenkom.
En nu is er dan een bedrijf dat reclamezuilen voorziet van een camera. Wat een lef! Het bedrijf heeft de camera wel voorlopig uitgeschakeld (zeggen ze). Dat dan wel pas nadat iemand de camera ontdekte, het de krant haalde en er ophef over verscheen. Ik doe graag mee aan die ophef.
Veel journalisten zijn er te ‘genuanceerd’ over
Wat je veel ziet is dat een journalist meent hoor en wederhoor te moeten toepassen en naast de nadelen ook de voordelen te moeten noemen. Ikzelf ben volstrekt ongeïnteresseerd in de voordelen. Ik focus me volledig op de nadelen. Ik ben er namelijk van overtuigd dat die nadelen zo groot zijn dat alle voordelen het niet waard zijn een kans te krijgen. Even voor de goede orde, de voordelen zijn er alleen maar voor het reclamebedrijf en zijn adverteerder, de geobserveerden ondervinden alleen maar nadeel. Wie even doordenkt zal moeten erkennen dat de voordelen voor de reclamefabrikant en zijn adverteerders (waaronder NS) neerkomen op nòg meer geld aan de klant verdienen, terwijl het grote nadeel voor de geobserveerden aantasting van de privacy betreft..
Let liever alleen op de nadelen
Waarom toch tonen journalisten zich niet massaal ‘ongeïnteresseerd’ aangaande de voordelen? Zo ongewoon zou dat toch niet moeten zijn; we zijn het immers ook gewend te doen inzake andere moeilijke thema’s. Neem pedofilie, hard drugs, dronken rijden, slavernij, stalken, stelen, noem maar op; sommigen mogelijk te gewaagde vergelijkingen, maar ik gok op uw goede wil. Ik zie het al voor me dat er een bespreking komt waarin niet alleen de nadelen worden genoemd, maar ook de voordelen, haast per definitie de voordelen voor de pedofiel, drugsgebruiker, dronken rijder, slavendrijver, stalker, dief, noem maar op. Zo zijn er ook vele ‘latente mogelijkheden’ die de techniek ons biedt die we geheel latent – en veelal zelfs liefst ongenoemd – laten, simpelweg omdat we heel goed beseffen dat we met het echt mogelijk maken als het ware de duivel in huis halen. (Waarom toch moet ik nu opeens denken aan enkele Bond-films? En ook veel science-fiction speelt in op dit thema.) Een van de allerbelangrijkste kenmerken van beschaafd zijn is, zo is mijn overtuiging, het niet eens willen dènken aan de lusten van iets waarvan je heel goed beseft dat het tot op het bot onethisch is. Voor mij zijn de nadelen van een camera in een reclamezuil vergelijkbaar met die van Google’s en Snapchat’s brillen en zo evident dat ik de voordelen al bij voorbaat volslagen oninteressant vind en dus ook niet de moeite waard vind om me er maar enigszins in te verdiepen.
De werknemers van Exterion zouden beter moeten weten, zeker na alle gedoe rond Google Glass. Toch werd er bij Exterion besloten tot de ontwikkeling van dit type reclamezuil . Dit is een intrigerend fenomeen. Anderen zullen het misschien uitleggen als indicatie dat het met die nadelen wel meevalt. Maar ik durf te stellen dat zowel de top als het personeel van Exterion de nadelen zomaar begon te bagatelliseren vanaf het moment dat men de voordelen voor het eigen bedrijf begon te zien. De vergelijking met de pedofiel, drugsgebruiker, dronken rijder, slavendrijver, stalker, dief, noem maar op, dringt zich op. Voor al deze personen geldt dat ze de eigen voordeeltjes wel zo plezierig vinden en de nadelen voor de ander daarom minder belangrijk gaan vinden. De techneuten van Exterion hebben vervolgens hun intellect volledig ten dienste gesteld van het op de markt zetten van die reclamezuilen.
Laten we niet dezelfde fout als die vele journalisten en het personeel van Snapchat, Google en Exterion maken door schijnbaar genuanceerd over deze privacy-schenders te schrijven, door ietsje te schrijven over de nadelen voor de geobserveerde en veel te schrijven over de voordelen voor het reclamebedrijf en zijn adverteerders. Laten we trachten te voorkomen dat de maatschappij-critici van de volgende jonge generatie vinden dat men rond 2010-2020 weleens wat minder naïef had mogen schrijven.
