- Is ‘Critical (Race) Theory’ echte wetenschap? - 14 december 2021
- Het internet als mindblower en de mensenrechten als bron van onrust - 17 april 2021
- De ernstige fout in de UVRM: Universalisme - 11 februari 2021
Wij denken te leven in een democratie en dat denken wij terecht. Maar mogelijk zijn er betere democratievormen, zeker als we nog nimmer in praktijk gebrachte vormen erbij betrekken. Het is tijd op zoek te gaan naar een betere vorm. Het is tijd, omdat de stand van de technologie dat toelaat. Het is tijd voor democratie 2.0. Bedenk steeds dat democratie inhoudt dat het volk regeert. Vandaag gaan we kijken of we een dictator kunnen kiezen.
Verkiezing van een dictator
Er was iemand op Radio 1 die stelde dat hij eens in de vier jaar vrijheid van meningsuiting heeft en daarna weer vier jaar geen mening mag hebben. Hij doelde natuurlijk op het gesjoemel van de politici in de achterkamertjes. Er zijn hoeveelheden zetels vergeven aan partijen en vervolgens gingen vier van die partijen een programma opstellen waar veel onderdelen in zitten die niet ter sprake kwamen tijdens de verkiezingscampagne. Andere onderdelen hielden in dat deze of gene partij een belofte brak. Al met al zullen er maar heel weinig burgers zijn die echt tevreden kunnen zijn over hun stem.
Eigenlijk een beetje gemeen om Rutte zo af te beelden. Hij zou zo immers nooit tot dictator gekozen worden. Ach, zie het als een kwinkslagje.
Stel nou eens dat we om de vier jaar een dictator konden kiezen. Dat klinkt absurd, zeker als we de moderne vorm ervan in gedachten hebben. Echter, in het oude Romeinse rijk was een dictator een persoon die voor de duur van een half jaar werd aangesteld om orde op zaken te stellen. Een andere term ervoor is magister populi, dus als dictator teveel emoties oproept kan die term ook gebruikt worden. Desnoods gebruiken we term president. Voor nu gebruik ik de term dictator.
Diverse kandidaten doen mee en we brengen vervolgens onze stem uit. De kandidaten met de meeste stemmen van de eerste ronde gaan door naar de tweede ronde. Er zijn zoveel rondes als nodig. In de laatste ronde zijn er nog maar twee kandidaten. De winnaar van de laatste ronde wordt de dictator. Alle burgers die op een andere kandidaat stemden zullen het jammer vinden dat ze verloren, maar dat is wel een duidelijke situatie. En degenen die op de winnaar stemden zullen deze kunnen houden aan de gedane beloften. Ook een duidelijke situatie. Het is een democratievorm die al dat onderhandelen (om aan een meerderheid te komen) niet kent en dus ook niet het nadeel van gebroken beloften kent.
Zo’n dictator is geen machthebber die vervolgens kan doen wat ‘ie wil. Integendeel, deze dictator is gehouden aan de beloften. Een autoriteit (niet een parlement) controleert juist daarop. Wanneer de dictator in weerwil van het verkiezingsprogram handelt zal deze naar huis worden gestuurd.
Een dictatorverkiezing wijkt duidelijk af van democratische presidentsverkiezingen zoals we die kennen. Immers, zo’n president is machteloos als er geen meerderheid is in het parlement. De dictator heeft dat niet nodig.
Een nadeel van de hier geschetste dictatorverkiezing is dat er na elke ronde burgers zullen zijn die op geen van de overgebleven kandidaten willen stemmen. Dat kan ertoe leiden dat uiteindelijk in de laatste ronde nog slechts een irrelevante fractie van de burgers een stem uitbrengt. Stel dat ondertussen 90 procent is afgehaakt en dat van de overige 10 procent er 6 procent op de ene kandidaat stemt, dan is de dictator iemand die slechts door 6 procent van de burgers gewaardeerd wordt. Dat kan in een democratie niet de bedoeling zijn. Mogelijk is hier iets tegen te doen. We vragen burgers niet alleen een stem vòòr uit te brengen, maar ook een stem tégen. Of misschien nog beter, we vragen een volgorde vòòr op te geven en een volgorde tégen. Of nog beter, men kan een gewicht toekennen waarbij het totaal 10 moet zijn.
Er zou een zekere drempel kunnen worden geïntroduceerd. Stel we zetten die op 40%, dan houdt dat in dat de stemming zodanig moet uitpakken dat de hoogst scorende kandidaat van minstens 40 procent van de burgers een vòòrstem moet hebben gekregen (los van het gewicht) om dictator te kunnen worden. Het zou zelfs zo kunnen uitpakken dat er slechts één ronde nodig is.
Als alle kandidaten onder die drempel blijven, dan dienen er nieuwe verkiezingen met totààl andere kandidaten te komen. Immers, geen der kandidaten kon rekenen op voldoende steun onder de burgers, dus moeten ze allen afhaken.
Lijkt het je wel wat?
