- Is ‘Critical (Race) Theory’ echte wetenschap? - 14 december 2021
- Het internet als mindblower en de mensenrechten als bron van onrust - 17 april 2021
- De ernstige fout in de UVRM: Universalisme - 11 februari 2021

Journalist Hasan Bahara van De Volkskrant deed in de zaterdagkrant (koningsdag 27 april 2019) een serieuze poging om licht te doen schijnen over de schande die momenteel De Balie vanuit links-activistische hoek ten deel valt.
Die schande bereikte de reguliere media overigens pas nadat Mona Eltahawy de lezing die zij in De Balie zou geven afzegde, omdat ze was gaan twijfelen aan de integriteit van De Balie. Zij verweet De Balie een podium te geven aan extreemrechts geluid.
Aan de basis van dat verwijt ligt een debat ten grondslag van begin 2017 – waarop Eltahawy werd gewezen door Nederlandse linkse activisten – over de Islam met als titel ‘Waarom haten zij ons eigenlijk?‘. En dan gaat het met name over het deel van het debat dat ontstond toen Bernadette de Wit – als ‘vragensteller’ vanuit het publiek – zich erin mengde. Een transcript ervan, maar ook het hele debat als filmpje, is te vinden op de website van Republiek Allochtonië. De blijkbaar voor links-activisten schandelijke uitspraken zijn wellicht het beste te illustreren met dit gedeelte van het transcript, waar zij reageert op de vraag naar oplossingen voor de problemen die de (politieke) Islam met zich meebrengt. Ik heb het enigszins leesbaarder gemaakt, waarvoor ik begrip vraag.
Bernadette de Wit (vanuit de zaal): “De oplossing gaat uit van de gedachte van de macht van het getal. De oplossing is niet meer dan één a twee procent moslims per westers land. Peter Hammond, een Zuid-Afrikaanse historicus en priester, heeft via een heel eenvoudig onderzoekje, op basis van de CIA World Fact Book, een aantal kenmerken naast elkaar gezet, zoals het percentage moslims in het land, ook het percentage religieuze tolerantie, geweld tegen vrouwen, geweld tegen homo’s, geweld tegen de politie, geweld tegen hulpverleners. En zo kom je naarmate het percentage moslims stijgt uit op de brandende auto’s – zie de Franse banlieues, nu ook al bij ons in Wageningen en Veenendaal – ga zo maar door, en kom je [bij een bepaald percentage] dus uiteindelijk bij steeds meer sharia – denk aan de sharia-zones waar, in westerse steden, vrouwen niet meer ongehoofddoekt op straat kunnen lopen, vrouwen verdwijnen uit de openbare ruimte – en ga zo maar door. Totdat je uiteindelijk in landen komt waar het percentage moslims bijna honderd procent is. Dat is ook het doel van de islam, hè? En dan is er zogenaamd vrede, dat betekent: er zijn geen andere denkstromingen meer, in de zin van atheïsme, humanisme of boeddhisme of hindoeïsme of katholicisme. Dus de logische conclusie is: de macht, de macht op grond van het getal. [Acceptabel is nog] één of twee procent moslims per land, en dat moet je dus vertalen in ‘minder moslims’. Hans Jansen zei altijd “als je nou begint met het uitzetten van de beroepsmoslims”. Daar gaat een heel goed signaal van uit. Voor de gewone gematigde moslims zo van ‘wij moeten een beetje gaan dimmen’ en ‘wij moeten niet te veel eisen gaan stellen’. Eisen zoals op alle hogescholen ook gebedsruimtes voor mannen en vrouwen en dat de ramadan wordt nageleefd en dat er halalkantines komen, dat soort dingen. Dan gaan ze een beetje dimmen en dan gaan ze hun geloof in privé, thuis beleven en dan is het probleem gewoon opgelost.
Kern van de schande zou de uitspraak zijn over het voorgestelde uitzetten (“als je nou begint met het uitzetten van de beroepsmoslims”). Dat wordt zonder enige genuanceerdheid door (bepaalde) links-activisten uitgelegd als een oproep om te ‘deporteren’. Uit latere interrupties aan de microfoon blijkt dat De Wit niet bepaald denkt aan razzia’s en treinen die zo typerend door de Nazi’s werden ingezet. Zij denkt aan ‘beroepsmoslims‘, een term waarmee zij refereert aan radicaal-ideologische moslims en imams die in hun hart de Islam superieur vinden en boven de wet stellen, en hun Islam prediken onder de gematigde moslims. Verder denkt ze aan niet-westerse criminele jeugd die zich eerder laat inspireren door hun niet-westerse normen en waarden dan door de typisch westerse normen en waarden. Waarbij niet-westers min of meer synoniem is aan islamitisch.
Tot zover de problematiek waarover de journalist Bahara een artikel mocht schrijven. Bahara deed serieus zijn best de problematiek van meerdere kanten te benaderen. Toch, hij heeft voor het artikel alleen antiracisme-activist Frank van der Linde en Balie-directeur Yoeri Albrecht benaderd voor enig commentaar. De vraag rijst waarom hij niet ook bijvoorbeeld Paul Cliteur of Bernadette de Wit heeft benaderd. Dat vind ik een journalistieke misser en daardoor alleen al kan ik het artikel onmogelijk echt goed vinden. Maar er is nog een ander probleem met het artikel.
Met een iets andere politieke oriëntatie zouden bepaalde bewoordingen niet gekozen zijn en zou daarmee de eindindruk van het artikel een diametraal andere geweest zijn. Met name wordt nu de indruk gewekt dat het debat (in 2017) vanaf het moment dat Bernadette de Wit zich erin mengde ontspoord zou zijn. Haar oplossing om, als eerste stap in het terugdringen van de invloed van de Islam, beroepsmoslims uit te zetten, kan je interpreteren als serieus gemeend, als provocatie of als haat, al naar gelang je eigen ideeëngoed. Cliteur ging er als een serieus debater op in, Albrecht zag het achteraf als ongewenste provocatie en Frank van der Linde (was hij erbij?) vindt het haat. Of het ontsporing was is feitelijk geheel afhankelijk van iemand’s eigen positie in het politieke debat.
Door het als ontsporing te zien, krijgt Eltahawy de credits dat zij die ontsporing toch maar mooi onder ons aller aandacht heeft gebracht. Het is dit frame dat De Volkskrant neerzet. Echter, wie het géén ontsporing vond, maar juist een serieuze inbreng, vindt Eltahawy vanaf nu een ontspoord mens en voelt geen reden meer om haar andere ideeën tot zich te nemen, hoe goed die eventueel ook zijn. Ook de faam van De Balie krijgt vanuit alle zijden een knauw. Polarisatie heet dat. En in een verder polariserende ‘samenleving’ kan je erop wachten dat een tweede ‘Balie’ wordt opgericht, speciaal voor en door de ‘ontspoorden’.